Νέα ζωνοποίηση προστασίας του ορεινού όγκου του Υμηττού προβλέπει η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για τον Υμηττό με αρκετά οφέλη για το περιβάλλον και τους πολίτες.
Ειδικότερα προτείνεται:
1. Ζώνη Α - Υψηλή προστασία της φύσης και των μνημείων
Η ζώνη αυτή καθορίζεται ως περιοχή υψηλής προστασίας της φύσης, με στόχο την προστασία των οικοτόπων, των ειδών χλωρίδας και πανίδας και την ανάδειξη των ιδιαίτερων φυσικών, γεωλογικών και ιστορικών χαρακτηριστικών του Υμηττού. Η Ζώνη Α υψηλής προστασίας της φύσης και των μνημείων υποδιαιρείται στη Ζώνη Α1 και στη Ζώνη Α2.
Στη Ζώνη Α1 επιτρέπονται μόνο χρήσεις που είναι συμβατές ή κρίνονται απαραίτητες για τις ανάγκες προστασίας της περιοχής, όπως έργα αντιπυρικής προστασίας, πυροσβεστικοί κρουνοί, πυροφυλάκια, εργασίες δασικής διαχείρισης, χάραξη μονοπατιών και ποδηλατικών διαδρομών. Επιτρέπονται οι ήπιες ανασχετικές παρεμβάσεις σε ρέματα και η μελισσοκομία. Στη Ζώνη Α2 ισχύουν όλα όσα προβλέπονται για τη Ζώνη Α1 με την προσθήκη στις χρήσεις της γεωργικής χρήσης, χωρίς τη δυνατότητα ανέγερσης γεωργικών αποθηκών ή οποιουδήποτε άλλου τύπου δόμησης.
2. Ζώνη Β - Περιφερειακή ζώνη προστασίας
Καθορίζεται ως περιοχή γεωργικής χρήσης, εκπαίδευσης και υπαίθριας αναψυχής, πολιτισμού και αθλητισμού.
3. Ζώνη Γ - Αρχαιολογικής προστασίας
Η ζώνη αυτή καθορίζεται ως Περιοχή προστασίας αρχαιολογικών χώρων.
α) Εντός της ζώνης Γ επιτρέπεται η γεωργική χρήση και η ανέγερση γεωργικών αποθηκών εμβαδού έως 30 τ.μ., κατά τις διατάξεις της αρχαιολογικής νομοθεσίας.
4. Ζώνη Δ - Μητροπολιτικά πάρκα Γουδή και Ιλισίων
Η Ζώνη Δ καθορίζεται ως περιοχή σύνδεσης του ορεινού οικοσυστήματος με την πόλη, εντός της οποίας ιδρύονται το Μητροπολιτικό Πάρκο Γουδή (Δ - Γουδή) και το Μητροπολιτικό Πάρκο Ιλισίων (Δ - Ιλισίων).
5. Ζώνη Ε - Ειδικές χρήσεις
Η Ζώνη αυτή υποδιαιρείται στις Ζώνες: Ε1 - Αθλητισμός - Πολιτισμός - Αναψυχή, Ε2 - Εκπαίδευση - Έρευνα, Ε3 - Κοιμητήρια, Ε4 - Εγκαταστάσεις Ηλεκτρικής Ενέργειας και Ε5 - Σταθμοί Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων.
6. Ζώνη Στ - Οικιστικές χρήσεις
Εντός της Ζώνης Στ οριοθετούνται υφιστάμενοι οικισμοί με στόχο την αποτροπή της επέκτασής τους. Οι συγκεκριμένοι όροι προστασίας της περιοχής των οικισμών Χέρωμα, Σκάρπεζα και Κίτσι - Θήτι της Ζώνης Στ, καθορίζονται βάσει Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου, με στόχο την ανάπλαση και την περιβαλλοντική προστασία των περιοχών αυτών. Για τις εκτάσεις δασικού χαρακτήρα εντός της Ζώνης Στ ισχύουν οι διατάξεις της δασικής νομοθεσίας.
Σημείωση:
Η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για την προστασία του Υμηττού εκπονήθηκε επί του Προεδρικού Διατάγματος του 2011. Το εν λόγω Προεδρικό Διάταγμα έχει ακυρωθεί από το Συμβούλιο της Επικρατείας, -μετά και από απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς εξέλειπε η διαδικασία της στρατηγικής περιβαλλοντικής εκτίμησης.
Επιπλέον, η ΣΜΠΕ για την προστασία του Υμηττού προτείνει διαφοροποιήσεις επί του Προεδρικού Διατάγματος του 2011, καθώς λαμβάνει υπόψη μεταγενέστερη νομοθεσία, όπως τον Νόμο ο ν. 4277/2014 «Νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας Αττικής , τον Νόμο 4042/2012 , Ποινική Προστασία του Περιβάλλοντος-Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/99/ΕΚ , τον Νόμο 3937/2011 για την προστασία της βιοποικιλότητας, καθώς και τον Νόμο 4685/2020 «εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας».
Οφέλη από την ΣΜΠΕ Υμηττού
Τα κύρια οφέλη για το Περιβάλλον και τους πολίτες συνοψίζονται ως εξής:
1. Η Α’ ζώνη Προστασίας είναι επαυξημένη κατά 1.240 στρέμματα
2. Ο Πυρήνας των Μητροπολιτικών Πάρκων Γουδή – Ιλισσίων είναι επαυξημένος κατά 445 στρέμματα και ταυτόχρονα υιοθετούνται νέα ακριβέστερα όρια. Η ζώνη του πυρήνα προστατεύεται και παραμένει αδόμητη και ανοίγει το δρόμο μετά τη θεσμοθέτηση του προτεινόμενου Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου, ώστε να υλοποιηθούν τα πάρκα με σαφώς ευεργετικά κοινωνικά και περιβαλλοντικά αποτελέσματα.
3. Η συνολική περιοχή προστασίας του Ορεινού όγκου, είναι επαυξημένη κατά 238 στρέμματα.
4. Ακυρώνεται η δυνατότητα διαφορετικών ερμηνειών των ορίων και αυθαίρετων επεκτάσεων διάφορων χρήσεων. Αδόμητοι χώροι, συχνά σε συνέχεια του ορεινού όγκου και με υψηλό πράσινο εντάσσονται και προστατεύονται αποτελεσματικά. Επιτρέπονται μόνον διάφορων ειδών ήπιες χρήσεις όπως η χάραξη μονοπατιών και ποδηλατικών διαδρομών - στο πλαίσιο του Μνημονίου Συνεργασίας του ΥΠΕΝ με τον ΣΠΑΥ και φορείς.
5. Δίνεται η δυνατότητα αναζωογόνησης εγκαταλελειμμένων αγροτικών εκτάσεων με βελτίωση του αγροτικού τοπίου
6. Προβλέπονται κοινωφελείς χρήσεις, από νέες ειδικές ζώνες Ε΄(πολιτισμού-αθλητισμού, εκπαιδευτηρίων, κοιμητηρίων, εγκαταστάσεων ηλεκτρικής ενέργειας, ΣΜΑ). Οι χρήσεις τους προσδιορίζονται και οριοθετούνται για να αποφευχθεί η επέκτασή τους.
7. Ομοίως οριοθετούνται και τα κοιμητήρια των Δήμων του Υμηττού, ρυθμίζοντας τη λειτουργία τους και αποτρέποντας την ανεξέλεγκτη επέκτασή τους.
8. Αναγνωρίζεται η δημιουργία ζώνης οικιστικής χρήσης δρομολογώντας τη λύση ενός σημαντικού κοινωνικού προβλήματος. Προβλέπεται ειδική μελέτη (Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο) με στόχο την αστική ανάπλαση και την προστασία του περιβάλλοντος εντός των υφιστάμενων οικισμών, με ειδικότερη πρόβλεψη στο προτεινόμενο νέο νομοθέτημα για αυστηρότερους όρους από τις συνήθεις πολεοδομικές μελέτες.
