Στενεύουν τα περιθώρια για τις εταιρείες παροχής ηλεκτρικής ενέργειας που στερεύουν από ρευστότητα προκειμένου να χρηματοδοτούν την αγορά ηλεκτρισμού από την αγορά ενέργειας. Περιμένουν την άμεση υλοποίηση της νομοθετικής ρύθμισης που προβλέπει την προκαταβολή από το δημόσιο στους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας ενός ποσοστού του εκτιμώμενου ποσού των επιδοτήσεων κάθε μήνα, για να αντιμετωπίσουν την ασφυκτική κατάσταση που βιώνουν, την ώρα που έχουν να αντιμετωπίσουν και τις ληξιπροθέσμες οφειλές των καταναλωτών που ξεπερνούν το 1 δις. ευρώ.
Η σχετική πρόβλεψη νομοθετήθηκε τον Ιούλιο και οι πάροχοι ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου αναμένουν από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα να υπογράψει την υπουργική απόφαση που θα επιτρέψει την ενεργοποίηση του μέτρου.
Αμεσα η ενεργοποίηση του μέτρου
Παράγοντες της αγοράς υποστηρίζουν ότι ενεργοποίηση του μέτρου θα πρέπει να γίνει άμεσα εντός του Σεπτεμβρίου ώστε οι εταιρείες να λάβουν προκαταβολή των επιδοτήσεων που φθάνουν στο ιλιγγιώδες ποσό του 1,9 δις ευρώ.
Μάλιστα οι πάροχοι επικαλούνται τη σχετική τοποθέτηση της ΡΑΕ, η οποία με επιστολή του προέδρου της Θανάση Δαγούμα προς τον ΥΠΕΝ, ζήτησε το ύψος της προκαταβολής να φθάνει στο 75% του συνόλου των επιδοτήσεων. Αυτό σημαίνει ότι για το Σεπτέμβριο το ύψους της προκαταβολής θα πρέπει να προσεγγίζει το 1,5 δις ευρώ.
Οι πάροχοι ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου εκπέμπουν SOS υπογραμμίζοντας ότι καμία εταιρεία δεν έχει τη δυνατότητα να δανείζεται και να εκταμιεύει 20, 30 ή ακόμη και 40 εκατομμύρια ευρώ κάθε μήνα για να αγοράζει ρεύμα από το Χρηματιστήριο Ενέργειας και να καλύπτει τις ανάγκες των πελατών της.
Φόβοι για «κανόνια» στην αγορά
Είναι χαρακτηριστικό ότι η κατάσταση στην αγορά ηλεκτρισμού τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη περιγράφεται ως «άγρια» και τονίζεται ότι εάν δεν ληφθούν μέτρα στήριξης των παρόχων όπως η προκαταβολή των επιδοτήσεων, πολύ σύντομα θα δούμε «κανόνια» στην αγορά.
Το πώς υπολογίζονται οι επιδοτήσεις και πώς θα επιστραφούν στους προμηθευτές περιγράφεται στην επιστολή που έστειλε πρόσφατα ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Κώστας Σκρέκας στους ευρωπαίους ομολόγους του, όπου περιγράφει αναλυτικά τον τρόπο λειτουργίας του μηχανισμού και ειδικότερα: Τα υπερέσοδα που ανακτήθηκαν κατά τη διάρκεια των 55 ημερών εφαρμογής του μηχανισμού, δηλαδή στο χρονικό διάστημα από 8 Ιουλίου ως 31 Αυγούστου 2022 ανήλθαν σε 1,24 δισ. ευρώ. Οι πόροι αυτοί διοχετεύονται στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, προκειμένου να επιστραφούν στην αγορά ως επιδότηση στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος. Το τελικό ύψος της επιδότησης τροφοδοτείται και από άλλα κονδύλια του ΤΕΜ. Ως υπερέσοδο νοείται η διαφορά ανάμεσα στην τιμή πλαφόν ανά τεχνολογία παραγωγής ρεύματος όπως ορίζεται κάθε μήνα και τη χρηματιστηριακή τιμή ηλεκτρισμού, όπως αυτή διαμορφώνεται στην Αγορά Επόμενης Ημέρας. Οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας όταν αγοράζουν ρεύμα πληρώνουν τις τιμές χονδρικής, ενώ οι παραγωγοί εισπράττουν τις ρυθμιζόμενες τιμές. Στη συνέχεια οι προμηθευτές εισπράττουν την επιδότηση, η οποία ως ποσό μειώνει το τελικό ύψος του λογαριασμού ρεύματος που πληρώνει ο καταναλωτής.
Το «καμπανάκι» από τον πρόεδρο της ΡΑΕ
Τον κίνδυνο βιωσιμότητας των παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας και ειδικά των μη καθετοποιημένων, αναγνώρισε και ο πρόεδρος της ΡΑΕ στην επιστολή του προς τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας αναφέροντας ότι τα ληξιπρόθεσμα των καταναλωτών προς τους παρόχους έχουν ξεπεράσει το 1 δις ευρώ. Όπως ανέφερε στην επιστολή του ο κ. Δαγούμας«ο κλάδος της προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας αντιμετωπίζει οξύτατα προβλήματα χρηματοοικονομικής ρευστότητας που επαπειλούν τη βιωσιμότητα των δραστηριοποιούμενων επιχειρήσεων και δύνανται να οδηγήσουν συμμετέχοντες στην έξοδο από την αγορά, με απώτερη συνέπεια την υποβάθμιση του ανταγωνιστικού της χαρακτήρα και τη διαμόρφωση εκ νέου (μετά το 2011 και τις υποθέσεις Energa – HellasPower) συνθηκών ολιγοπωλίου ή/και μονοπωλίου».
Αδύνατη η διαχείριση κινδύνου
Παράγοντες της αγοράς υποστηρίζουν ότι είναι αδύνατον να γίνει διαχείριση κινδύνου και να προβλεφθούν οι τιμές σε μια αγορά όπου η τιμή του φυσικού αερίου τη μια ημέρα βρίσκεται στα 350 ευρω/MWh, την επόμενη στα 280 ευρώ/MWhκαι τη μεθεπόμενη στα 400ευρώ/MWh. Η έντονη ρευστότητα της αγοράς φυσικού αερίου με τις εκρηκτικές ανόδους και τις απότομες πτώσεις είναι παράγοντας ισχυρής ανησυχίας για τους εγχώριους παίκτες που επισημαίνουν ότι οι μεγάλες αυξομειώσεις της τιμής δείχνουν το μέγεθος κρίσης και σε καμία περίπτωση μία συγκυριακή μείωση της τιμής πρέπει να οδηγεί σε εφησυχασμό ούτε τις εταιρίες, ούτε και τις κυβερνήσεις και κυρίως δεν θα πρέπει να αποτελέσει αφορμή να μην ληφθούν επιτέλους μέτρα από το Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας που συγκαλείται εκτάκτως στις 9 Σεπτεμβρίου.
