Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας ενόψει του σχεδιασμού της νέας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας που προωθεί η Ευρωπαϊκή Ενωση και ενόψει της ανάθεσης σε σύμβουλο της διαμόρφωσης της ελληνικής πρότασης μεταξύ των κατευθυντήριων γραμμών της εστιάζει και στη δημιουργία τέτοιων μηχανισμών.
Ο σχεδιασμός, της ΕΕ που έχει τεθεί σε διαβούλευση έως τις 13 Φεβρουαρίου επικεντρώνεται σε τέσσερις βασικούς τομείς:
α) Μείωση της εξάρτησης των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος από τις βραχυπρόθεσμες τιμές των ορυκτών καυσίμων και ενίσχυση της ανάπτυξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας,
β) Βελτίωση της λειτουργίας της αγοράς ώστε να διασφαλίζεται η ασφάλεια του εφοδιασμού και να αξιοποιούνται πλήρως οι εναλλακτικές έναντι του φυσικού αερίου, όπως η αποθήκευση και η απόκριση ζήτησης,
γ) Ενίσχυση της προστασίας και της ενδυνάμωσης των καταναλωτών και
δ) Βελτίωση της διαφάνειας, της εποπτείας και της ακεραιότητας της αγοράς. Τα αποτελέσματα της διαβούλευσης θα βοηθήσουν υποστηρικτικά τις εργασίες της Επιτροπής για νομοθετική πρόταση, η οποία αναμένεται να υποβληθεί το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους.
Όπως αναφέρεται στην προκήρυξη που έδωσε στη δημοσιότητα η ΡΑΕ «η ευελιξία, δηλαδή η ικανότητα μετατόπισης της κατανάλωσης ή της παραγωγής ενέργειας ως προς το χρόνο ή την τοποθεσία, είναι μεγάλης σημασίας για την εξισορρόπηση της προσφοράς και της ζήτησης, καθώς επιτρέπει την ενσωμάτωση ενέργειας, χαμηλών εκπομπών άνθρακα και συμβάλλει στη διατήρηση της ευστάθειας του συστήματος.
Με βάση αυτό το δεδομένο η εταιρία που θα εκπονήσει την ελληνική πρόταση θα πρέπει να αξιολογήσει επιλογές που σχετίζονται με την κάλυψη της ολοένα αυξανόμενης ανάγκης για τεχνολογίες ευελιξίας. Επιλογές όπως η αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας, η ευέλικτη ζήτηση, η παραγωγή με καύση υδρογόνου, τα συστήματα CCUS, η ηλεκτρόλυση, αλλά και οι διασυνδέσεις.
Στις προδιαγραφές που θέτει η ΡΑΕ σημειώνεται ακόμη ότι πέρα από τις επιλογές που θα προταθούν σε ότι αφορά την αγορά χονδρικής, ώστε αυτή να παρέχει τα ορθά σήματα για παροχή ευελιξίας, θα πρέπει να αξιολογηθούν και αρκετές επιλογές σχετικά με τη θέσπιση μόνιμου μηχανισμού για την απαλλαγή των επενδύσεων από κινδύνους, σε περίπτωση που τα σήματα της αγοράς δεν επαρκούν.
Συγκεκριμένα λοιπόν η ΡΑΕ ζητεί να μελετηθεί μια Αγορά Διασφάλισης Ισχύος με χαρακτηριστικά ευελιξίας. Ως παράδειγμα αναφέρει τη διεξαγωγή ειδικών δημοπρασιών για ευελιξία, ανοικτές σε όλες τις τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα που πληρούν ένα προσυμφωνημένο σύνολο κριτηρίων ευελιξίας, ή με εισαγωγή πολλαπλασιαστών στην τιμή εκκαθάρισης για συγκεκριμένα ευέλικτα χαρακτηριστικά (π.χ. χρόνος απόκρισης, διάρκεια, τοποθεσία). Έτσι όπως σημειώνει η ΡΑΕ θα δημιουργηθεί ένας μηχανισμός για την ανταμοιβή συγκεκριμένων αναγκών ευελιξίας και θα παρέχονται ισχυρότερα επενδυτικά σήματα σε ευέλικτες τεχνολογίες.
Επιπροσθέτως, θα πρέπει να εξεταστούν όλες οι επιλογές που διασφαλίζουν, αξιόπιστα και με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο, την επάρκεια ισχύος, η οποία απαιτείται για την ασφάλεια του εφοδιασμού.
Μάλιστα η Αρχή επικαλείται συμβάντα καταπόνησης του συστήματος, λόγω καιρικών φαινομένων και σημειώνει ότι θα χρειαστούν σημαντικά ποσά σταθερής ισχύος για τη διαχείριση παρατεταμένων περιόδων ασθενών ανέμων/χαμηλής ηλιοφάνειας.
Εξηγεί δε ότι καθώς στο σύστημα συμβάλλει ολοένα και περισσότερο η παραγωγή από ΑΠΕ, η σταθερή ισχύς από θερμικές μονάδες θα εκτοπιστεί από τις μονάδες παραγωγής από ΑΠΕ στην αγορά χονδρικής, περιορίζοντας τις ευκαιρίες για αυτές τις μονάδες παραγωγής να ανακτήσουν το κόστος τους (missingmoneyproblem)).
Ως εκ τούτου, συνεχίζει η Αρχή ένα ευρύ φάσμα επιλογών για την προμήθεια επάρκειας ισχύος θα πρέπει να αξιολογηθεί και συγκεκριμένα:
Αγορά Διασφάλισης Ισχύος με συμμετοχή της ισχύος χαμηλών εκπομπών άνθρακα, η οποία είναι μία παρόμοια προσέγγιση με την Αγορά Διασφάλισης Ισχύος με χαρακτηριστικά ευελιξίας, με κύρια διαφορά την απευθείας στόχευση παραγωγών με μονάδες χαμηλών εκπομπών άνθρακα ή με νέα κατασκευαστικά χαρακτηριστικά.
Οι πληρωμές ισχύος (capacitypayments), μια αγοραστική προσέγγιση στην οποία ορίζεται μία τιμή και όλη η ισχύς είναι επιλέξιμη για πληρωμή ισχύος για κάθε «περίοδο συναλλαγών» κατά την οποία είναι διαθέσιμη, συμπεριλαμβανομένης της απόκρισης ζήτησης.
Οι κεντρικές επιλογές αξιοπιστίας (centralizedreliabilityoptions), όπου το κίνητρο για την παροχή ενέργειας σηματοδοτείται μέσω του επιπέδου τιμολόγησης της αγοράς χονδρικής, αντί μέσω ενός συμβάντος καταπόνησης του συστήματος.
Ο στοχευμένος διαγωνισμός (targetedtender), ο οποίος είναι μια κεντρικώς συντονισμένη διαδικασία για την διασφάλιση της κατασκευής μιας συγκεκριμένης ποσότητας νέας ισχύος, η οποία κρίνεται απαραίτητη για τη βελτίωση της ισορροπίας προσφοράς και ζήτησης.
