Η Ενωση των ευρωπαϊκών εταιρειών ηλεκτρικής ενέργειας (Eurelectric) στον οποίο συμμετέχει και η ΔΕΗ, σε έκθεσή με τίτλο «A Market fit for Net Zero power system - Full study» σημειώνει ότι η αυξημένη χρήση των PPAs και προσεκτική χρήση των CfD (συμβόλαια επί της διαφοράς), σε συνδυασμό με τη βελτίωση της ρευστότητας στις προθεσμιακές αγορές, είναι τα απαραίτητα εργαλεία για τη νέα αγορά ηλεκτρισμού.
Όπως αναφέρει τα μακροπρόθεσμα εργαλεία χρηματοδότησης όπως τα PPAs είναι κρίσιμα για τις επενδύσεις έντασης κεφαλαίου σε τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, καθώς παρέχουν σταθερότητα τιμών και μακροπρόθεσμη προβολή των αποδόσεων. Η απομάκρυνση του κινδύνου τέτοιων συμβάσεων θα μπορούσε να συμβάλει στην ενίσχυση των τεράστιων επενδυτικών δαπανών που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων του 2030.
Υπολογίζεται ότι για να επιτευχθούν οι πολιτικοί στόχοι της ΕΕ οι επενδύσεις θα πρέπει να φτάσουν σε περίπου τα 80 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Στο πλαίσιο αυτό θα χρειαστούν κίνητρα. Κατ’ αρχήν για να αναπτυχθούν τα μακροπρόθεσμα μέσα χρηματοδότησης πρέπει να αρθούν τα νομοθετικά εμπόδια που εμποδίζουν τη χρήση των PPAs.
Οι δημόσιες αρχές μπορούν να διαδραματίσουν συμπληρωματικό ρόλο όταν τα επενδυτικά σήματα δεν προέρχονται από την αγορά. Τα συμβόλαια για τη διαφορά που υποστηρίζονται από το κράτος χρησιμοποιούνται συχνά με επιτυχία για έργα μεγάλης κλίμακας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ωστόσο, τα CfD δεν πρέπει να εφαρμόζονται αναδρομικά. Και η χρήση τους θα πρέπει να παραμείνει εθελοντική για να αποφευχθεί η παρεμπόδιση έργων μικρής κλίμακας και ο περιορισμός της ιδιωτικής πρωτοβουλίας.
Η μελέτη επισημαίνει επίσης την ανάγκη να εξασφαλιστεί μια ισορροπία μεταξύ των διαφόρων μακροπρόθεσμων μέσων και παρουσιάζει καινοτόμες, τεχνικές επιλογές για μηχανισμούς βαθμονόμησης και σχέδια CfD και επισημαίνει ότι οι κυβερνήσεις θα πρέπει να εξασφαλίσουν μια ισορροπία μεταξύ του κράτους και της αγοράς, προκειμένου να αποτραπεί ο «κανιβαλισμός της ιδιωτικής πρωτοβουλίας», όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο πρόεδρος της Eurelectric, κατά την παρουσίαση τη μελέτης.
Η καλύτερη πρόβλεψη και ο καλύτερος συντονισμός των αναγκών του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας είναι οι παράγοντες που διασφαλίζουν την ασφάλεια του εφοδιασμού.
Πάντως, όπως τονίζει στην έκθεσή της που εκπονήθηκε στο πλαίσιο του διαλόγου που διενεργεί η Κομισιόν για τις αλλαγές στην αγορά ηλεκτρισμού, το υφιστάμενο σύστημα πρέπει να εξελιχθεί, αλλά παραμένοντας βασισμένο στις δομές που έχουν διαμορφωθεί εδώ και περισσότερο από δύο δεκαετίες. Προτείνει δε μια σειρά μέτρων μόνιμου χαρακτήρα όπως:
- Η καθιέρωση μηχανισμών ισχύος (capacity mechanisms) για τη διασφάλιση της επάρκειας και την ασφάλεια του εφοδιασμού. Σημειώνει μάλιστα ότι πρέπει να διευκολυνθεί η εφαρμογή τους για τις χώρες που έχουν ανάγκη τέτοιους μηχανισμούς.
- Η άρση των εμποδίων σχετικά με τα πράσινα διμερή συμβόλαια (PPAs), με στόχο να ενισχυθεί η ταχεία διάδοσή τους και να μειωθούν οι όποιοι κίνδυνοι για τον αντισυμβαλλόμενο.
- Η βελτίωση του θεσμικού πλαισίου για τις ΑΠΕ και τις επενδύσεις χαμηλών εκπομπών άνθρακα με την ανάπτυξη σχημάτων υποστήριξης προς τις ΑΠΕ, κατά τρόπο ώστε να φτάνουν τα οφέλη των μακροχρόνιων συμβάσεων στους καταναλωτές.
- Η διευκόλυνση του hedging μέσω της ενίσχυσης των forward αγορών.
Ο αναθεωρημένος σχεδιασμός της αγοράς, τονίζεται στην έκθεση, θα μπορούσε να ωφελήσει τους καταναλωτές, δημιουργώντας μια νέα ισορροπία μεταξύ μακροπρόθεσμων και βραχυπρόθεσμων σημάτων τιμών. Τα εργαλεία: ενισχυμένη χρήση των μακροπρόθεσμων μέσων – συμφωνίες αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (PPAs) και συμβόλαια για διαφορά (CfDs) – σε συνδυασμό με βελτιωμένη ρευστότητα στις προθεσμιακές αγορές.
Η μελέτη προτείνει επίσης χαλαρότερους κανονισμούς για τις εξασφαλίσεις (collaterals) και ενισχυμένες ευκαιρίες διασυνοριακής αντιστάθμισης για να αναπτυχθούν περαιτέρω οι προθεσμιακές αγορές και να τονωθεί η ρευστότητα, καθιστώντας έτσι την αντιστάθμιση πιο διαχειρίσιμη - προς όφελος των καταναλωτών, υποστηρίζει η μελέτη.
