Οι επικριτές τη χλεύασαν ως μια προσπάθεια του πρώην αποικιοκράτη της Κεντρικής Ασίας να αποκτήσει πολιτική και οικονομική επιρροή. Και οι δύο χώρες φάνηκε να ρίχνουν κρύο νερό στην ιδέα.

Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών του Καζακστάν Ρομάν Βασιλένκο προειδοποίησε ότι το Καζακστάν δεν θα επιτρέψει «να χρησιμοποιηθεί το έδαφός του για την παράκαμψη των κυρώσεων» και θα το έχει κατά νου «όταν πρόκειται να αξιολογήσει οποιεσδήποτε πιθανές νέες πρωτοβουλίες».

Η κυβέρνηση του Ουζμπεκιστάν έδωσε επίσης μια ωμή απάντηση.

«Εάν εισάγουμε φυσικό αέριο από άλλη χώρα, συνεργαζόμαστε μόνο με βάση μια εμπορική σύμβαση πώλησης», δήλωσε τον Δεκέμβριο ο υπουργός Ενέργειας Τζουράμπεκ Μιρζαμαχμούντοφ. «Ποτέ δεν θα συμφωνήσουμε σε πολιτικούς όρους σε αντάλλαγμα για το φυσικό αέριο».

Εχουν υπογράψει νέες συμφωνίες συνεργασίας με τον ρωσικό γίγαντα φυσικού αερίου Gazprom

Αλλά τώρα, και οι δύο κυβερνήσεις έχουν υπογράψει νέες συμφωνίες συνεργασίας με τον ρωσικό γίγαντα φυσικού αερίου Gazprom, εδραιώνοντας τις συνεργασίες με τη Μόσχα.

Οι οδικοί χάρτες υπογράφηκαν σε διμερή βάση μεταξύ της Gazprom και των δύο κυβερνήσεων, γεγονός που υποδηλώνει ότι η ιδέα της τριμερούς ένωσης μπορεί να έχει φύγει από το τραπέζι - τουλάχιστον προς το παρόν.

Αν και η ρωσική ιστοσελίδα ενεργειακών ρεπορτάζ Neftegaz.ru προσέφερε μια διαφορετική, κάπως περίπλοκη άποψη.

«Οι συνομιλίες σχετικά με αυτή [την τριμερή ένωση] συνεχίστηκαν σε διμερή μορφή στο επίπεδο της Gazprom και των αρμόδιων υπουργείων και κυβερνήσεων των τριών χωρών», πρότεινε, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η Ρωσία επιδιώκει τα σχέδιά της από την πίσω πόρτα, με άλλο όνομα και υπό διαφορετική μορφή.

Πέρα από τα ερωτήματα σχετικά με μια ένωση - και τι ακριβώς θα σήμαινε αυτό - οι συμφωνίες καταδεικνύουν πώς η Ρωσία προωθεί τις ενεργειακές φιλοδοξίες της στην Κεντρική Ασία, καθώς η Μόσχα αναζητά νέες αγορές φυσικού αερίου που η Ευρώπη αποφεύγει τώρα λόγω του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Λίγα είναι γνωστά για το περιεχόμενο των οδικών χαρτών, εκτός από το ότι και οι δύο καλύπτουν τις εξαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς τις δύο χώρες.

Ο Μιρζαμαχμούντοφ και το αφεντικό της Gazprom Αλεξέι Μίλερ «υπέγραψαν έναν οδικό χάρτη για τη συνεργασία στον τομέα του φυσικού αερίου», ανακοίνωσε η εταιρεία σε μια λιτή ανακοίνωση της 24ης Ιανουαρίου που δεν προσέφερε περαιτέρω λεπτομέρειες.

Η Gazprom χρησιμοποίησε την ίδια διατύπωση για να ανακοινώσει τον οδικό χάρτη με το Καζακστάν στις 18 Ιανουαρίου, αλλά η κυβέρνηση του Καζακστάν προσέφερε μερικές περισσότερες, αν και λιγοστές, λεπτομέρειες.

Το έγγραφο κάλυπτε θέματα που περιλάμβαναν την επεξεργασία του φυσικού αερίου του Καζακστάν στο ρωσικό εργοστάσιο φυσικού αερίου του Όρενμπουργκ και «τη δυνατότητα προμήθειας ρωσικού φυσικού αερίου στο Καζακστάν», ανέφερε η Αστάνα.

Μια δήλωση του υπουργείου Ενέργειας του Ουζμπεκιστάν στις 25 Ιανουαρίου αποκάλυψε ότι η συμφωνία του καλύπτει επίσης τις προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου στο Ουζμπεκιστάν.

Ο οδικός χάρτης περιγράφει τις «τεχνικές ενέργειες που είναι απαραίτητες για την πραγματοποίηση της διαμετακόμισης του φυσικού αερίου κατά μήκος του αγωγού Κεντρικής Ασίας-Κέντρου», ο οποίος συνδέει τη Ρωσία με το Καζακστάν και το Ουζμπεκιστάν, ανέφερε.

Ωστόσο, το υπουργείο φρόντισε να τονίσει ότι όλα θα γίνουν με «την πλήρη υπεράσπιση των εθνικών συμφερόντων».

Αξίζει «να τονιστεί ξεχωριστά» ότι οι συνομιλίες με τους Ρώσους και ο οδικός χάρτης που προέκυψε έθεσαν ως στόχο «την προμήθεια φυσικού αερίου στην εσωτερική αγορά [του Ουζμπεκιστάν] στις απαραίτητες ποσότητες, με την πλήρη διατήρηση του δικαιώματος ιδιοκτησίας (πλήρη διατήρηση του δικαιώματος διοίκησης) επί του υφιστάμενου συστήματος μεταφοράς φυσικού αερίου της Δημοκρατίας του Ουζμπεκιστάν».

Αυτό ακολούθησε ανεπιβεβαίωτες αναφορές των μέσων ενημέρωσης, που επικαλούνταν ανώνυμες πηγές, ότι η Ρωσία προβάλλει απαιτήσεις σχετικά με την ανάληψη του ελέγχου των συστημάτων μεταφοράς φυσικού αερίου της Κεντρικής Ασίας.

Δεν υπήρξε «καμία απειλή για την παράδοση του συστήματος μεταφοράς φυσικού αερίου σε κανέναν ή για την κυριαρχία μας», δήλωσε το υπουργείο Ενέργειας του Ουζμπεκιστάν.

Το Καζακστάν και το Ουζμπεκιστάν που παράγουν φυσικό αέριο εισάγουν ήδη κάποιο αέριο από τη Ρωσία και η Μόσχα δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι βρίσκεται σε συνομιλίες με τις δύο χώρες σχετικά με την αύξηση των εξαγωγών, καθώς ζητούν επιπλέον προμήθειες εν μέσω μιας χειμερινής ενεργειακής κρίσης στην Κεντρική Ασία.

Το Καζακστάν εξάγει επίσης φυσικό αέριο στη Ρωσία, ενώ το Ουζμπεκιστάν όχι.

Οι δύο χώρες στέλνουν συνήθως το μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών τους στην Κίνα, αλλά τόσο η Αστάνα όσο και η Τασκένδη δηλώνουν ότι έχουν σταματήσει τις εξαγωγές φυσικού αερίου αυτόν τον χειμώνα για να διατηρήσουν τις προμήθειες για εγχώρια χρήση.

Το Ουζμπεκιστάν έχει δεσμευτεί να σταματήσει εντελώς τις εξαγωγές μέχρι το 2025, και το Καζακστάν εξετάζει το ενδεχόμενο να σταματήσει τις εξαγωγές ήδη από φέτος.