Σε δημόσια διαβούλευση βγαίνει σήμερα το προσχέδιο πρότασης κλιματικού νόμου, στο πλαίσιο της σχετικής πρωτοβουλίας που ξεκίνησε από το WWF Ελλάς και το Vouliwatch. Πολίτες και φορείς καλούνται να συμμετέχουν ενεργά σε αυτή την πρώτη ανοιχτή και συμμετοχική προσπάθεια για τη θωράκιση της Ελλάδας από τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Τώρα είναι η στιγμή για δράση!

Ανοίγουμε σήμερα την πρώτη ουσιαστική διαβούλευση για το πρώτο σχέδιο κλιματικού νόμου στην Ελλάδα. Στόχος είναι η συγγραφή μιας επιστημονικά τεκμηριωμένης πρότασης κλιματικού νόμου, με την ενεργό συμβολή χιλιάδων πολιτών, καθώς και φορέων, οργανώσεων και κινημάτων.

Η θέσπιση ενός ελληνικού κλιματικού νόμου γίνεται ολοένα και πιο επιτακτική, καθώς η χώρα μας δεν διαθέτει το θεσμικό πλαίσιο και το απαραίτητο σύστημα διαμόρφωσης πολιτικών για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης και την επιτυχημένη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα. Ενώ, λοιπόν, τα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν πως η χώρα μας είναι ανοχύρωτη μπροστά στις ήδη αισθητές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, είναι πλέον επείγουσα η ανάγκη να ευθυγραμμιστεί η οικονομική, κοινωνική και αναπτυξιακή πολιτική της Ελλάδας με τον στόχο συγκράτησης της αύξησης της θερμοκρασίας σε 1,5°C.

Ειδικότερα, η συγκράτηση της αύξησης στον 1,5 βαθμό είναι κρίσιμης σημασίας. Σήμερα, η μέση θερμοκρασία του πλανήτη είναι μόλις 1,1°C πιο υψηλή σε σχέση με τις απαρχές της βιομηχανικής επανάστασης. Όμως, αν δεν ληφθούν γενναία μέτρα, προβλέπεται να ξεπεράσει τους +3°C ως το τέλος του αιώνα. Πρακτικά, για την Ελλάδα η αύξηση 1,5°C σημαίνει, μεταξύ άλλων, και αύξηση κατά 173% για τους ακραίους καύσωνες που κανονικά εμφανίζονται μία φορά στα είκοσι χρόνια, ενώ αν ανέβει η θερμοκρασία κατά 2°C, οι ακραίοι καύσωνες θα αυξηθούν κατά 478%.

Σε αυτό το πλαίσιο, το WWF Ελλάς και το Vouliwatch καλούν κάθε ενδιαφερόμενο πολίτη να αναλάβει δράση, με στόχο τη συγγραφή πρότασης κλιματικού νόμου, μέσα από μια ευρεία διαδικασία συνδιαμόρφωσης. Το προσχέδιο της πρότασης βρίσκεται πλέον σε δημόσια διαβούλευση και από σήμερα, πολίτες και φορείς μπορούν να μπαίνουν στην ιστοσελίδα www.klimatikosnomos.gr για να υποβάλλουν σχόλια και να κάνουν τροποποιήσεις στο κείμενο.

Τους προηγούμενους μήνες, περισσότεροι/-ες από 2.500 πολίτες συμμετείχαν στην έρευνα γνώμης που προηγήθηκε, καθιστώντας σαφές πως η κλιματική κρίση και η απώλεια της βιοποικιλότητας πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα, για να αποτραπεί μία ανεξέλεγκτη κλιματική κατάρρευση. Λαμβάνοντας υπόψη τη σχεδόν καθολική αποδοχή της ανάγκης ανάληψης φιλόδοξης εθνικής κλιματικής δράσης και παράλληλα ερευνώντας την κλιματική νομοθεσία στα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη και την ΕΕ, η πρωτοβουλία για το κλίμα παρουσιάζει το προσχέδιο της πρότασης κλιματικού νόμου που υποβάλλεται σε δημόσια διαβούλευση και το οποίο αποτελεί προϊόν εργασίας ομάδας συνεργατών του WWF Ελλάς υπό την υποστήριξη και τη στρατηγική κατεύθυνση από ειδικό επιστημονικό συμβούλιο.

Προσαρμόζοντας στην ελληνική πραγματικότητα τις καλύτερες πρακτικές των υφιστάμενων κλιματικών νόμων και τις καλύτερες πρακτικές από άλλα ευρωπαϊκά κράτη, το υπό διαβούλευση κείμενο κινείται πάνω σε δύο βασικούς άξονες:

1. Η επιστήμη βάζει τον πήχη για τις απαραίτητες δράσεις ανάσχεσης της κλιματικής κρίσης. Έτσι, η πρόταση νόμου που τίθεται σήμερα σε ανοιχτή διαδικασία συμμετοχικής συνδιαμόρφωσης:

• Ορίζει ως νομικά δεσμευτικό στόχο την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας εντός της πενταετίας 2040 - 2045.
• Θεσπίζει κλιματικό προϋπολογισμό ανά πενταετία μέχρι το 2045, ο οποίος αναθεωρείται κατά το πρότυπο του βρετανικού κλιματικού νόμου και συνδέεται με το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα.
• Προβλέπει πενταετείς κύκλους αξιολόγησης και αναβάθμισης στόχων και πολιτικής, ώστε να ταυτίζονται περισσότερο χρονικά με τους εκλογικούς κύκλους, να διορθώνονται έγκαιρα πιθανές αποκλίσεις και να λαμβάνονται υπόψη οι πιο πρόσφατες πολιτικές, τεχνολογικές και επιστημονικές εξελίξεις.
• Προτείνει εμπροσθοβαρείς νομικά δεσμευτικούς στόχους έως το 2030 για την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και την προστασία και την αποκατάσταση της φύσης.
• Συστήνει ανεξάρτητη κλιματική αρχή με ισχυρές αρμοδιότητες που απαρτίζεται από στελέχη με κριτήριο το εγνωσμένο επιστημονικό κύρος τους.

1. Οι ισχυρές κοινωνίες διαμορφώνουν με διαφάνεια και συμμετοχικότητα τις καλύτερες λύσεις και πολιτικές για την αντιμετώπιση των κρίσεων. WWF Ελλάς και Vouliwatch κάνουν πράξη αυτή την ακλόνητη πεποίθηση, θέτοντας σε ανοιχτή και ουσιαστική διαβούλευση με κάθε ενδιαφερόμενο πολίτη και φορέα, την πρώτη πρόταση κλιματικού νόμου στην Ελλάδα. Σύμφωνα με την πρόταση που βρίσκεται υπό συνδιαμόρφωση:

• Η κλιματική σταθερότητα ανάγεται σε κοινό αγαθό και η διασφάλισή του θεσπίζεται ως δικαίωμα κάθε πολίτη.
• Προβλέπονται αυστηρές ρυθμίσεις ενεργητικής και παθητικής δημοσιότητας, πρόσβασης των πολιτών στη δικαιοσύνη, καθώς και επαρκείς προθεσμίες διαβούλευσης, το αποτέλεσμα των οποίων λαμβάνεται υπόψη ή απορρίπτεται κατόπιν επαρκούς τεκμηρίωσης.
• Συστήνεται Φόρουμ Διαρκούς Κοινωνικής Διαβούλευσης, που αποτελεί και την πλατφόρμα ενημέρωσης, διαλόγου και συνεννόησης μεταξύ πολιτικών φορέων, πολιτών και οικονομικών παραγόντων.
• Προβλέπονται ρητά στόχοι για τη συμμετοχή των πολιτών στη μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα, ενώ προτείνονται ειδικά μέτρα μέριμνας για τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.

«Εκατομμύρια πολίτες σε ολόκληρο τον πλανήτη ζητούν φιλόδοξη δράση για την προστασία του κλίματος και της βιοποικιλότητας. Σήμερα δίνουμε βήμα στους πολίτες της χώρας μας και στέλνουμε μαζί ένα μήνυμα ότι αυτή η δεκαετία θα είναι η δεκαετία της δράσης με στόχο τον οικολογικό μετασχηματισμό σε μία κλιματικά ουδέτερη κοινωνία», δήλωσε ο Δημήτρης Ιμπραήμ, υπεύθυνος του τομέα ενεργειακής και κλιματικής πολιτικής στο WWF Ελλάς.

«Από την εμπειρία μας στο Vouliwatch, είμαστε αισιόδοξοι ότι οι πολίτες θα αγκαλιάσουν αυτή την πρωτοβουλία ανοιχτής συζήτησης και συνδιαμόρφωσης, για ένα τόσο επείγον και σημαντικό θέμα όπως η κλιματική αλλαγή, και ότι θα αποτελέσει ένα λαμπρό παράδειγμα συμμετοχικής δημοκρατίας με τη βοήθεια της ψηφιακής τεχνολογίας για την Ελλάδα και την Ευρώπη», συμπληρώνει ο Διευθυντής του Vouliwatch, Στέφανος Λουκόπουλος.

Μόλις έξι μήνες πριν την κρίσιμη επόμενη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή, που θα πραγματοποιηθεί στη Γλασκώβη (Νοέμβριος 2021), η πρωτοβουλία φιλοδοξεί να αναβαθμίσει τον δημόσιο διάλογο στην Ελλάδα για την κλιματική κρίση. Στόχος είναι να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τότε η τελική πρόταση νόμου, στο πλαίσιο ευρείας και ουσιαστικής διαβούλευσης, και να αποτελέσει τη βάση για έναν πρωτοποριακό ελληνικό νόμο.