Ο καιρός τρελάθηκε, ή εμείς τρελάναμε το κλίμα;
Αυτό που ζούμε ίσως να μπορούσε και να χαρακτηριστεί άνευ προηγουμένου. Έχουμε ξαναδεί ακραία φαινόμενα, δυστυχώς έχουμε θρηνήσει θύματα και στο παρελθόν, αλλά το καλοκαίρι του 2021 είναι διαφορετικό. Τόσο που αναρωτιόμαστε, πώς θα είναι τα επόμενα; Μήπως φέτος είναι μόνο η αρχή και αυτά που θα ακολουθήσουν ούτε που τα φανταζόμαστε;
Βρισκόμαστε εν μέσω ενός ακόμη κύματος καύσωνα, αυτή τη φορά πολλών ημερών και ιδιαίτερα βίαιου, σβήνοντας ταυτόχρονα συνέχεια φωτιές σε όλη τη χώρα. Ναι, η αύξηση του αριθμού των πυρκαγιών (για το 2021, είχαμε αύξηση στο πλήθος των δασικών πυρκαγιών σε ποσοστό περίπου 160%) και η αντιπυρική περίοδος, που ξεκινά όλο και πιο νωρίς, έχουν να κάνουν με την κλιματική κρίση που βιώνουμε.
Τέτοια στοιχεία δημοσίευσε και το Meteo, που προέρχονται από το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφόρησης για Δασικές Πυρκαγιές (EFFIS, European Forest Fire Information System). Μάλιστα, όπως λέει η έρευνα, “τα παραπάνω ανησυχητικά στοιχεία είναι σύμφωνα με το ευρύτερο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεών της στις δασικές πυρκαγιές (πρωιμότερη έναρξη περιόδου δασικών πυρκαγιών, ακραία συμβάντα).” Οι πρωτοφανείς καιρικές συνθήκες λοιπόν κάνουν τα δάση πιο ευάλωτα στις πυρκαγιές. Συν το γεγονός ότι στο Πυροσβεστικό Σώμα υπάρχουν πολλές ελλείψεις, και σε ανθρώπινο δυναμικό και σε εξοπλισμό, γεγονός που έχουν αναφέρει κάτοικοι από όλες σχεδόν τις περιοχές που είχαμε φωτιές. Συμπερασματικά, όσο δεν δίνονται κονδύλια και για την πρόληψη και για την καταστολή των πυρκαγιών και η κλιματική κρίση γίνεται όλο και πιο έντονη, η δυσμενής κατάσταση των δασών μας δεν θα βελτιωθεί. Όχι, οι φωτιές δεν είναι όλες αποτέλεσμα εμπρησμού ή θεωριών συνωμοσίας και δεν πρέπει να αγνοούμε την κλιματική κρίση.
Και στον υπόλοιπο κόσμο αυτό το πολύ “ιδιαίτερο” καλοκαίρι συνεχίζεται. Το τελευταίο δίμηνο, στη Μόσχα η θερμοκρασία έφτασε τους 35°C, πράγμα πρωτάκουστο. Στο Λίτον του Καναδά, μία σχετικά ψυχρή περιοχή, είχαμε παρατεταμένο ακραίο κύμα καύσωνα με 49,5°C. Μάλιστα, προκλήθηκε μεγάλος αριθμός πυρκαγιών και μία από αυτές έκανε στάχτη το ίδιο το χωριό Λίτον. Στη Γερμανία και το Βέλγιο οι πολύ έντονες βροχοπτώσεις προκάλεσαν σοκαριστικές πλημμύρες όπου έχασαν τη ζωή τους περισσότεροι από 150 άνθρωποι στη Γερμανία και 27 στο Βέλγιο. Στις ΗΠΑ καταστροφικές πυρκαγιές “χτύπησαν” πολλές πολιτείες της χώρας, ειδικά στα δυτικά, τροφοδοτούμενες και από την έντονη ξηρασία διαρκείας. Περισσότεροι από 50 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στην Κίνα μετά τις φονικές πλημμύρες, τις χειρότερες εδώ και 60 χρόνια. Στην Ινδία σχεδόν 130 άνθρωποι έχασαν και εκεί τη ζωή τους λόγω των ισχυρότατων μουσώνων και των επακόλουθων κατολισθήσεων. Η Τουρκία καίγεται και αυτή εδώ και μέρες.
Τι συμβαίνει τελικά;
Η λίστα θα μπορούσε να συνεχιστεί, μίας και κάθε μέρα εμφανίζεται και μία καινούργια σχετική είδηση. Η κλιματική κρίση λοιπόν έχει έρθει εδώ και καιρό, και δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για αυτό. Τα παραδείγματα πιο πάνω είναι ακραία φαινόμενα, που η κλιματική αλλαγή έχει συμβάλει στο να συμβαίνουν με τέτοια συχνότητα και τόση ένταση. Η αλήθεια είναι ότι είναι ιδιαίτερα τρομακτικά. Για να προλάβουμε τα (ακόμα) χειρότερα, μήπως είναι ώρα να γίνουν πράγματα, να ληφθούν μέτρα όσο είναι ακόμα καιρός;
Ένας από τους βασικούς λόγους που η κλιματική κρίση χειροτερεύει είναι οι εκπομπές αερίων που εκλύονται στην ατμόσφαιρα. Το μεγαλύτερο μερίδιο εκπομπών αερίων προέρχεται από τον τομέα της ενέργειας (ηλεκτρισμός, θέρμανση, μεταφορές) και για να παράξουμε ενέργεια χρησιμοποιούμε ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο, λιγνίτη, ορυκτό αέριο). Άρα; Άρα είναι επείγον να φύγουμε από τα ορυκτά καύσιμα και να στραφούμε σε καθαρές μορφές ενέργειας ώστε να μειώσουμε τις εκπομπές αερίων.
Η κλιματική κρίση, μία από τις δύο μεγαλύτερες περιβαλλοντικές κρίσεις της εποχής μας (μαζί με την κατάρρευση της βιοποικιλότητας) δείχνει τα δόντια της και έχουμε ήδη χάσει πολύτιμο χρόνο. Είναι κάτι πολύ άμεσο και αληθινό, που δεν αφήνει κανέναν ανεπηρέαστο. Ήδη, εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο είναι αυτό που λέμε “κλιματικοί μετανάστες”, εκτοπίστηκαν δηλαδή από τον τόπο τους εξαιτίας περιβαλλοντικών καταστροφών. Με τόσο έντονα και συχνά ακραία φαινόμενα, απειλείται η πρόσβασή μας σε τροφή, σε καθαρό νερό, σε στέγη, απειλείται η υγεία μας και των παιδιών μας, η ασφάλειά μας, ακόμα και η ίδια μας η ζωή.
Αφού ξέρουμε τις λύσεις, ας τις εφαρμόσουμε
Πρέπει τώρα να ληφθούν δραστικά μέτρα από τις κυβερνήσεις για τον τερματισμό της χρήσης ορυκτών καυσίμων, την απαγόρευση των εξορύξεων νέων κοιτασμάτων ορυκτών καυσίμων και την προστασία των δασών, των θαλασσών και της βιοποικιλότητας συνολικά. Έχουμε δρόμο μπροστά μας: ακόμα και τα πολύ πρόσφατα μέτρα που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να αντιμετωπιστεί η κλιματική κρίση, δυστυχώς είναι ανεπαρκή. Όσο οι κυβερνήσεις αναλώνονται σε συζητήσεις για να μην “πειράξουν” τα κυρίαρχα οικονομικά συμφέροντα, τόσο πιο γρήγορα οδηγούμαστε προς μία μη-αναστρέψιμη κατάσταση. Οι δηλώσεις περί “κλιματικής απειλής” είναι προκλητικές και ακούγονται σαν κακή δικαιολογία, την ώρα που γίνονται ελάχιστα πράγματα για να ανακοπεί η κλιματική κρίση, να προστατευτεί η βιοποικιλότητα, τα δασικά και θαλάσσια οικοσυστήματά μας και εμείς οι ίδιοι, ενω ταυτόχρονα η κυβέρνηση επιμένει στις εξορύξεις πετρελαίου και αερίου σε μεγάλο μέρος της χώρας και προωθεί το ορυκτό αέριο ως τη λύση. Η μάχη έχει ξεκινήσει και όσο πιο γρήγορα το συνειδητοποιήσουμε, τόσο πιο πιθανό να βγούμε νικητές.
