Η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής πρέπει να είναι η κορυφαία προτεραιότητα της Ευρώπης, τόνισε μεταξύ άλλων στην ομιλία κατά της κατά τη διάρκεια της έναρξης του Ευρωπαϊκού Forum του Alpbach 2021 χθες η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου

Ακολουθεί η ομιλία της κυρίας Σακελλαροπούλου:

Εξοχότατοι,
Αγαπητοί συμμετέχοντες στο Ευρωπαϊκό Φόρουμ Alpbach 2021,

Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Alpbach Andreas Treichl, καθώς και τον Πρόεδρο Van der Bellen, για την πρόσκλησή τους να μιλήσω στην εναρκτήρια συνεδρία αυτού του ιδιαίτερα σημαντικού Φόρουμ, του οποίου η διαχρονική αξία έχει καταστεί εμφανής όλες τις προηγούμενες δεκαετίες.

Κατά τη διάρκεια των 75 χρόνων της ύπαρξής του, έχει συμβάλει στην προώθηση καινοτόμων ιδεών και προσεγγίσεων, που με τη σειρά τους έχουν εμπλουτίσει το ευρωπαϊκό ενοποιητικό εγχείρημα.

Με μεγάλη χαρά βρίσκομαι εδώ μαζί σας, με τόσους πολλούς διακεκριμένους συμμετέχοντες από διάφορες χώρες και τομείς ειδίκευσης, για να μιλήσω για ένα θέμα που με συναρπάζει και το οποίο θεωρώ ότι είναι κεφαλαιώδους σημασίας: το κοινό μας μέλλον, το μέλλον της Ευρώπης σε αυτήν την περίοδο των προκλήσεων.

H ερώτηση που προκύπτει από τον τίτλο του Φόρουμ είναι η εξής: Βρισκόμαστε τώρα ενώπιον αλλαγών ιδιαίτερα μεγάλων διαστάσεων; Είναι η περίοδος που ζούμε μια περίοδος «μεγάλου μετασχηματισμού»; Πρέπει επομένως να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε υπαρξιακές και εντεινόμενες προκλήσεις σχετικά με το κοινό ευρωπαϊκό μας μέλλον;
Φοβάμαι πως η απάντηση είναι ναι. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Ευρώπη στέκεται τώρα σε ένα σταυροδρόμι αντιμέτωπη με ανάλογες τρέχουσες και μελλοντικές προκλήσεις.

Αυτές περιλαμβάνουν τον λαϊκισμό και την αμφισβήτηση εκ μέρους του των θεμελιωδών ευρωπαϊκών αξιών την πανδημία και τον προβληματισμό που ανακίνησε σχετικά με την ικανότητα της Ευρώπης να εγγυηθεί την υγεία και την ευημερία των πολιτών μας∙ την κλιματική αλλαγή και την απόδειξη ότι το υπάρχον μοντέλο ανάπτυξης είναι ξεπερασμένο∙ γεωστρατηγικές μεταβολές που απειλούν να θέσουν την Ευρώπη εκποδών από την ηγετική θέση της στον κόσμο.

Η Ευρώπη πρέπει να αγωνιστεί για τις αξίες που αντιπροσωπεύει τόσο εντός όσο και εκτός των συνόρων της. Αυτές τις μέρες, οι καρδιές μας βρίσκονται με τους πολίτες του Αφγανιστάν, ιδίως τις γυναίκες και τα κορίτσια του, που στοχοποιούνται, μόνο και μόνο για τον λόγο ότι θέλουν να ζήσουν και να ντυθούν ελεύθερα, να σπουδάσουν, να εργαστούν. Οι απελπισμένες φωνές τους ζητούν στήριξη και ελπίδα και εναπόκειται σε μας να τις αφουγκραστούμε. Πρέπει να υπερασπιστούμε αυτές τις γυναίκες και τις αξίες που μοιράζονται, ειδάλλως θα πρέπει να επωμιστούμε το βάρος των τύψεων. Η ΕΕ και η διεθνής κοινότητα εν συνόλω πρέπει να αναλάβουν κατάλληλη δράση, ώστε να διασφαλίσουν την προστασία των ζωών των πολιτών, όπως επίσης και της πολιτιστικής κληρονομιάς του Αφγανιστάν, οι οποίες βρίσκονται τώρα σε μεγάλο κίνδυνο.

Επιπρόσθετα, είναι αλήθεια ότι η πανδημία, η οποία πρόσφατα συγκλόνισε τις κοινωνίες μας, προκάλεσε μια βαθιά ενδοσκόπηση ως προς τον τρόπο ζωής μας εγείροντας αμφιβολίες σχετικά με πεποιθήσεις που θεωρούνταν σίγουρες ή αυτονόητες παλαιότερα.

Επιπλέον, μας έκανε να επανεκτιμήσουμε πολλά πράγματα και να δούμε πιο καθαρά ποιες πρέπει να είναι οι προτεραιότητές μας. Τοποθέτησε τις αξίες της ελευθερίας, της αλληλεγγύης και της ασφάλειας στο προσκήνιο.
Επιτάχυνε εξάλλου μια σειρά από αλλαγές που ήταν ώριμες, αλλά εξαιτίας της αδράνειας και των αντιδράσεων παρέμεναν ανολοκλήρωτες: ψηφιακός και πράσινος μετασχηματισμός των οικονομιών μας, ενίσχυση του πολυμερούς συστήματος και παγκόσμιων εγχειρημάτων συνεργασίας μεταξύ των κρατών στον τομέα της επιστημονικής έρευνας, της τεχνολογίας, της υγειονομικής και περιβαλλοντικής προστασίας. Χάρη σε αυτές τις αλλαγές δημιουργήθηκαν εργαλεία, τα οποία πρέπει να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά και να αξιοποιηθούν περαιτέρω.

Πάνω από όλα, η πανδημική κρίση πρέπει να ιδωθεί ως μια ευκαιρία για όλους εμάς για να συζητήσουμε και να σχεδιάσουμε το μέλλον της Ευρώπης. Η συζήτηση που θα διεξαχθεί θα πρέπει να είναι συμπεριληπτική και να λάβει υπόψη της ιδίως τι έχουν να πουν οι νέοι μας γι’ αυτά τα ζητήματα. Η κρίση πρέπει επίσης να ιδωθεί ως μια ευκαιρία για να προτείνουμε μια δυναμική ατζέντα που θα περιλαμβάνει όλες τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, μέσω των οποίων η Ευρώπη θα αναδυθεί από την τωρινή κρίση ισχυρότερη, ανθεκτικότερη και πιο ανοιχτή στις νέες παγκόσμιες προκλήσεις.

Πράγματι, δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Παράλληλα με την πανδημική κρίση, παρακολουθούμε τώρα τα καταστροφικά αποτελέσματα της κλιματικής κρίσης. Αυτό το καλοκαίρι η Ελλάδα, όπως και πολλές άλλες μεσογειακές χώρες, βρέθηκε αντιμέτωπη με μια πρωτοφανή καταστροφή, καθώς πάνω από 600 πυρκαγιές ξέσπασαν σε όλα τα σημεία της χώρας. Αυτό πρέπει να μας ευαισθητοποιήσει όλους μας για την ανάγκη άμεσης λήψης μέτρων για την αντιμετώπιση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής, πριν γίνει η κατάσταση μη αναστρέψιμη για τις μελλοντικές γενεές.
Από την άλλη πλευρά, η ενεργοποίηση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας, για τον συντονισμό της συνδρομής των κρατών-μελών της ΕΕ, κατέδειξε για άλλη μια φορά τη σημασία της αρχής της αλληλεγγύης μεταξύ των μελών της ευρωπαϊκής οικογένειας, η οποία ενωμένη μπορεί να αντιμετωπίζει όλες τις προκλήσεις.

Η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής πρέπει επομένως να είναι η κορυφαία προτεραιότητα της Ευρώπης. Πρέπει όλοι να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτό συνεπάγεται μια ολιστική προσέγγιση επικεντρωμένη στην έννοια της βιώσιμης ανάπτυξης, καθώς και μια σημαντική ανατροπή του τρόπου ζωής μας. Εντούτοις, πρέπει να κινηθούμε γρήγορα και δραστικά προς τα εμπρός, όλοι μαζί από κοινού, ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να προσπαθήσουμε να απαλύνουμε τις συνέπειες της μετάβασης, έτσι ώστε να υπάρξει μια «δίκαιη μετάβαση».
Ελπίζω ότι η συζήτηση σχετικά με τις προκλήσεις και τους μετασχηματισμούς που επίκεινται και γενικότερα για το μέλλον της Ευρώπης θα αποδειχθεί ένα δημιουργικό και συμμετοχικό «θερμοκήπιο» φρέσκων ιδεών.

Η Ευρώπη χρειάζεται αυτή την αναζωογονητική ένεση, έτσι ώστε να είναι ικανή να διατηρήσει και να βελτιώσει τη θέση της στην παγκόσμια σκηνή, να ικανοποιήσει τις πιεστικές ανάγκες των Ευρωπαίων συμπολιτών μας, παραμένοντας πιστή στις θεμελιώδεις αξίες που ενέπνευσαν το όραμα των Ιδρυτών της και το ευρωπαϊκό ενοποιητικό εγχείρημα συνολικά.
Θα ήθελα να ευχηθώ κάθε επιτυχία στο Φόρουμ και είμαι βέβαιη ότι οι συζητήσεις που θα ακολουθήσουν θα είναι εξαιρετικά γόνιμες και πολύτιμες.