Η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ τιμολογεί την ηλεκτρική ενέργεια με βάση την πιο ακριβή πηγή ηλεκτρικής ενέργειας στο μείγμα. Με τις τιμές του φυσικού αερίου να εκτοξεύονται στα ύψη, οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος ακολούθησαν ακριβώς παράλληλα – προκαλώντας εκκλήσεις για μεταρρύθμιση. Τον Μάιο, οι ηγέτες της ΕΕ ανέθεσαν στην εκτελεστική εξουσία της ΕΕ να εργαστεί «γρήγορα» για τη βελτιστοποίηση των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας.
Στην έκτακτη συνεδρίαση της Τρίτης (26 Ιουλίου), η Ελλάδα παρουσίασε την πρότασή της, η οποία επιδιώκει τη διχοτόμηση των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας, βάζοντας τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τα πυρηνικά και τα υδροηλεκτρικά ρεύματα σε ένα καλάθι και την παραγωγή από ορυκτά καύσιμα και τα αποθηκευμένα υδροηλεκτρικά σε ένα άλλο.
«Ο μηχανισμός που προτείνω θα είναι πιο επεκτατικός, καλύπτοντας μειώσεις της ζήτησης για αρκετούς μήνες αντί για ώρες ή ημέρε», δήλωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε επιστολή που απέστειλε στην πρόεδρο της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
«Για να λειτουργήσει, το εργαλείο αυτό θα συνδυάζει στοιχεία από τον σχεδιασμό της αγοράς ενέργειας -πότε, πόσο, για πόσο καιρό- και έναν τρόπο δίκαιης αποζημίωσης της βιομηχανίας», πρόσθεσε.
Η ελληνική πρόταση αμφισβητείται έντονα από τους εμπειρογνώμονες.
«Η πρόταση σημαίνει στην πραγματικότητα την ανατροπή της ίδιας της ιδέας των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας πάνω στην οποία εργαζόμαστε τα τελευταία 25 χρόνια στην Ευρώπη», δήλωσε ο Λάιον Χιρθ, καθηγητής ενεργειακών οικονομικών στη Σχολή Hertie στο Βερολίνο.
«Τα σήματα τιμών για την πλευρά της ζήτησης θα αποδυναμωθούν βαθιά, οπότε ξεχάστε την ευελιξία από την πλευρά της ζήτησης», δήλωσε στη EURACTIV.
«Καπετάνιοι» εναντίον ορθοδοξίας της ελεύθερης αγοράς
Ένας εκπρόσωπος από τη Ρουμανία δήλωσε ότι υποστηρίζουν τη βελτιστοποίηση του σχεδιασμού της αγοράς της ΕΕ «προκειμένου να περιοριστεί η δευτερογενής επίδραση των τιμών του φυσικού αερίου στην ηλεκτρική ενέργεια».
Η ελληνική πρόταση υποστηρίχθηκε γρήγορα και από την Ιταλία. «Υποστηρίζουμε πλήρως την ιδέα, ιδίως αυτού του είδους την αποσύνδεση», δήλωσε ο Ρομπέρτο Τσινγκολάνι, υπουργός για την οικολογική μετάβαση. Η ελληνική λύση «αξίζει να εξεταστεί θετικά», πρόσθεσε η Κύπρος.
Η υπουργός Οικολογίας της Γαλλίας Άγκνες Πανιέρ-Ρουνασέρ δήλωσε ότι «ενδιαφέρεται πολύ για την πρόταση αυτή», υποσχόμενη μελλοντική πρόταση με τη μορφή non paper, και ο Γερμανός Ρόμπερτ Χάμπεκ, υπουργός Οικονομίας και Δράσης για το Κλίμα, ευχαρίστησε τους Έλληνες για την «ενδιαφέρουσα» πρόταση που «αξίζει να συζητηθεί».
Η Ισπανίδα Τερέσα Ριμπέρα, υπουργός οικολογικής μετάβασης, δήλωσε ότι «ο τρόπος λειτουργίας της αγοράς σε εξαιρετικές περιστάσεις και η συζήτηση για το πώς αναπτύσσεται η αγορά είναι δύο πολύ σημαντικά ζητήματα».
Άλλοι ήταν πολύ λιγότερο ενθουσιασμένη με την προοπτική μιας αναθεώρησης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
«Αν μόνο οι “καπετάνιοι” στην αίθουσα μιλούν, νομίζω ότι πρέπει να καταλάβετε και ότι υπάρχει μια ομάδα χωρών που πάντα υπερασπίζονταν την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και γνωρίζουν την αξία της», εξήγησε ο Κλόντ Τουρμς, υπουργός Ενέργειας του Λουξεμβούργου.
Η «εσωτερική αγορά [ηλεκτρικής ενέργειας]» είναι ένα τεράστιο πλεονέκτημα, πρόσθεσε. «Ας μην πετάξουμε το μωρό μαζί με την μπανιέρα».
Η Δανία έσπευσε επίσης να ασκήσει κριτική. «Πρέπει πραγματικά να διασφαλίσουμε ότι δεν θα λάβουμε αποφάσεις που θα έχουν αρνητικές μακροπρόθεσμες συνέπειες και θα καταστρέψουν ένα σύστημα που είναι ζωτικής σημασίας για την πράσινη μετάβαση», δήλωσε ο Νταν Γιόργκενσεν, υπουργός Ενέργειας.
Το βάρος της Επιτροπής
«Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι η Επιτροπή είναι πολύ πρόθυμη να έχει μια ανοικτή και σε βάθος συζήτηση με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς και τα κράτη μέλη σχετικά με οποιεσδήποτε προτάσεις για τη βελτίωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ», δήλωσε η Επίτροπος Ενέργειας Κάντρι Σίμσον.
Με την εντολή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η Επιτροπή «θα προβεί σε πλήρη αξιολόγηση των επιπτώσεων όλων των επιλογών», πρόσθεσε.
Αλλά, με την έκθεση του Απριλίου από τη ρυθμιστική αρχή ACER να καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η αγορά λειτουργεί όπως προβλέπεται, οι επιλογές που θα αξιολογηθούν «θα είναι σημαντικά ευρύτερες από αυτές που παρουσίασε εδώ ο [Έλληνας υπουργός Ενέργειας] Κώστας», δήλωσε ο εκτελεστικός αξιωματούχος της ΕΕ.
Ρητά, ανέφερε τα συμβόλαια διαφοράς, τα οποία περιορίζουν τα κέρδη με αντάλλαγμα τη σταθερότητα των τιμών, άλλα είδη μακροπρόθεσμων συμβάσεων, απευθείας συμβάσεις με παραγωγούς υπηρεσιών που θα μπορούσαν να ωφελήσουν ορισμένες κατηγορίες καταναλωτών και τη μετάβαση σε ένα μοντέλο «πιο λεπτομερούς τοπικής τιμολόγησης».
Σύμφωνα με το μοντέλο μετρικής τοπικής τιμολόγησης, το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας σε μια συγκεκριμένη περιοχή θα συνδεόταν με την τοπική διαθεσιμότητά της.
Στη Γερμανία, για παράδειγμα, η οποία επί του παρόντος αποτελεί μία ενιαία ζώνη προσφορών ηλεκτρικής ενέργειας, παρά το γεγονός ότι η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας είναι πολύ φθηνότερη στο Βορρά λόγω της άφθονης δυναμικότητας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε σχέση με το Νότο, η αγορά θα ήταν διαιρεμένη, πράγμα που σημαίνει ότι οι κάτοικοι στο βόρειο τμήμα της χώρας θα μπορούσαν να πληρώνουν το μισό από αυτό που πληρώνουν οι κάτοικοι στο Νότο για τις ίδιες μονάδες.
Η αξιολόγηση των επιπτώσεων των επιλογών θα έρθει τον Οκτώβριο, ενώ η νομοθετική πρόταση θα πρέπει να έρθει το επόμενο έτος, τόνισε ο Επίτροπος.
euractiv.gr
