Η κ. Πέρκα αφού αναγνώρισε το έργο του ΣΠΕΦ, χαιρέτισε την ετήσια εκδήλωσή του και την κατάθεση χρήσιμων προτάσεων για το κρίσιμο ζήτημα των ΑΠΕ. Στη συνέχεια, η Βουλευτής Φλώρινας και Αν. Τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ- ΠΣ ανέφερε.: «Ο πολιτικός κόσμος πρέπει στα βασικά και στα αυτονόητα να συμφωνεί. Δυστυχώς όμως δεν συμβαίνει αυτό. Είναι πολύ θετικό το γεγονός ότι η παγκόσμια πολιτική ηγεσία έχει συμφωνήσει στην πράσινη μετάβαση και στους στόχους της απανθρακοποίησης για το 2050. Ταυτόχρονα υπάρχει όμως και ένα μεγάλο πολιτικό επίδικο σε διεθνές επίπεδο, μεταξύ της αριστεράς – προοδευτικού χώρου και συντηρητικού - δεξιάς, που αφορά στο πώς θα γίνει αυτή η μετάβαση και ποιους θα αφορά, αν θα είναι δίκαιη και αν θα εμπλακούν οι τοπικές κοινωνίες.
Ξέρετε είμαι Βουλευτής Φλώρινας, άρα μιας περιοχής που έχει στηριχτεί στη μονοκαλλιέργεια του λιγνίτη και αγωνίζομαι για την πράσινη μετάβαση. Ο κόσμος καταλαβαίνει ότι η πράσινη μετάβαση μας παρέχει κλιματική και ενεργειακή ασφάλεια αλλά και χαμηλότερο κόστος. Παρόλα αυτά, και αυτή είναι η βασική κριτική του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, η κυβέρνηση και στον τομέα της πράσινης μετάβασης έχει αποτύχει.
Η εξάρτηση της χώρας από το φυσικό αέριο είναι ένα βήμα πίσω στην πράσινη μετάβαση. Και αυτό περιγράφεται τόσο στον πρόσφατο νόμο 4951/2022 (Α΄ 129/4.7.2022) που επιτρέπει την αδειοδότηση των μονάδων φυσικού αερίου, με δυνατότητα ισόποσης παράτασης, για έως και τριάντα πέντε (35) χρόνια δηλαδή μέχρι το (2057!!!) αλλά και στην προχθεσινή συνέντευξη Τύπου για την επικαιροποίηση του (ΕΣΕΚ), όπου ο κ. Σκρέκας ουσιαστικά ξεκαθάρισε ότι δε θα τηρήσουμε τις δεσμεύσεις μας για την κλιματική ουδετερότητα το 2050.Αντίθετα ο ΣΥΡΙΖΑ ως κόμμα της ευρωπαϊκής αριστεράς, έχει θέσει ως στόχο της κλιματικής ουδετερότητας το 2045, νωρίτερα δηλαδή, αλλά και για το 2030 υποστηρίζουμε πιο αυστηρούς όρους.
Δυστυχώς, προχθές ακούσαμε τον Υπουργό να παρουσιάζει ένα σχέδιο υπερ-δέσμευσης της Ελλάδας στο φυσικό αέριο ακόμα και μετά το 2050, με την εγκατεστημένη ισχύ να αυξάνεται σημαντικά έως το 2030 και έτσι συνεχίζεται η πολιτική επιλογή της ΝΔ που την πληρώσαμε με την ενεργειακή κρίση και την απολιγνιτοποίηση. Βεβαίως συμφωνούμε στην απολιγνιτοποίηση αλλά με αντικατάσταση των λιγνιτικών μονάδων που κλείνουν με ΑΠΕ και όχι αντικατάσταση του λιγνίτη με ένα άλλο ορυκτό καύσιμο όπως το φυσικό αέριο, που έκανε η ΝΔ. Έγιναν πολλές λάθος επιλογές όπως διαπιστώθηκε στην πορεία, με τη εκτίναξη των τιμών του φυσικού αερίου, με την κατάργηση της τηλεθέρμανσης στην περιοχή μου κ.τ.λ.
Όπως ξέρετε, οι ενεργειακές ανάγκες δεν είναι μόνο η ηλεκτροπαραγωγή, εξίσου σημαντικά είναι η θέρμανση, η ψύξη, οι μεταφορές, η γεωργία. Τίποτα δεν έχει πάει καλά. Ούτε το εξοικονομώ ούτε η ηλεκτροκίνηση.
Σε ότι αφορά στις ΑΠΕ, το ακροατήριο στο οποίο απευθύνομαι ξέρει πολύ καλύτερα από εμένα, είχαμε την υπερθέρμανση της αγοράς τη λεγόμενη φούσκα των ΑΠΕ, η οποία δεν έχει προηγούμενο. 100 GW βεβαιώσεις παραγωγού και ένα δίκτυο που δεν είναι ικανό να «σηκώσει» ούτε το 10% των αιτήσεων αυτών.
Συγχρόνως αγνοήθηκε τελείως η προϋπόθεση της συμμετοχής της κοινωνίας. Πράσινη μετάβαση χωρίς την κοινωνία να συμμετέχει και να βάζει πλάτη, δυστυχώς δεν γίνεται. Έχετε όλοι εμπειρία, από τις αντιδράσεις, τα κινήματα, καμία φορά και μάλιστα «οικολογικά», που είναι ενάντια σε έργα ΑΠΕ. Εμείς τόσα χρόνια λέμε στην Κυβέρνηση να ολοκληρώσει την αναθεώρηση του Ειδικού Χωροταξικού για τις ΑΠΕ. Είναι πολύ βασικό να μπουν οι κανόνες, διότι δεν έχουν δίκιο όλα τα κινήματα, αλλά σε κάποιες περιοχές μπορεί να έχουν και δίκιο. Αυτό πρέπει να το έχει εξασφαλίσει η πολιτεία, που πάει να κάνει μια τρομερή μετάβαση. Δεν μιλάμε μόνο για αλλαγή του ενεργειακού μοντέλου αλλά αναπροσαρμογή του παραγωγικού μοντέλου. Επιτέλους πρέπει να μπουν κανόνες και προχωρήσει η αναθεώρηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ. Από απάντηση σε σχετική μας κοινοβουλευτική ερώτηση, προκύπτει ότι ούτε στο τέλος του 2023 δεν θα το έχουμε. Πρώτα θα εγκατασταθούν οι ΑΠΕ για την επόμενη 20ετία και μετά θα εκδοθεί το Ειδικό Χωροταξικό για να νομιμοποιήσει εκ των υστέρων τις όποιες επιλογές.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως αυτή την στιγμή είναι η έλλειψη του ηλεκτρικού χώρου. Δεν μπορείς να ξεκινάς την πράσινη μετάβαση και να μην έχεις την υποδομή έτοιμη. Κάνουν λοιπόν ΕΚΟΙΝ οι δήμοι, οι κοινότητες οι μικροί παραγωγοί, πάνε να συνδεθούν στο δίκτυο, και τους λένε, δεν μπορείτε να συνδεθείτε, δεν υπάρχει διαθέσιμος ηλεκτρικός χώρος. Απίστευτο! Και προφανώς έτσι αποθαρρύνεται η εμπλοκή της τοπικής κοινωνίας στη μετάβαση, που είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία της μετάβασης. Για εμάς οι Ενεργειακές Κοινότητες (ΕΚΟΙΝ) είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο εμπλοκής της τοπικής κοινωνίας και διάχυσης του οφέλους αλλά δυστυχώς η κυβέρνηση δεν τις έχει εκτιμήσει και τις έχει παγώσει, όπως και έργα ΑΠΕ μικρά και μικρομεσαία .
Πέρα από αυτό όμως, υπήρξε και μια σκανδαλώδης υπουργική απόφαση εν μέσω 15ου Αυγούστου, όπου η χρονική προτεραιότητα για τη σύνδεση άλλαξε με κάτι ύποπτους και αμφισβητήσιμους όρους. Έχουμε κάνει ερωτήσεις και επίκαιρη ερώτηση για το θέμα. Νομίζω όλοι το ξέρετε. Η κατάργηση της χρονικής προτεραιότητας έπληξε άμεσα την πλειοψηφία των παραγωγών ενέργειας ΑΠΕ. Εν μέσω ενεργειακής κρίσης, που είδαμε τι όφελος έχουν οι καταναλωτές, η χώρα και το περιβάλλον από την παραγωγή έργων ΑΠΕ, ακυρώνονται σοβαρές επενδύσεις, που ήταν ώριμες, έτοιμες για οριστική προσφορά σύνδεσης, να πηγαίνουν πίσω, ενώ είχαν πληρώσει εγγυητικές, ενοίκια κτλ. Εκτιμάται ότι οι εγγυητικές ήταν περίπου στο 1,7 δις και τελικά δεν θα συνδεθούν ποτέ. Ο ηλεκτρικός χώρος έχει μοιραστεί σε 4-5 μεγάλους επενδυτές, έχουμε ζητήσει και τα σχετικά στοιχεία. Ο πλουραλισμός και η δημοκρατία στην παραγωγή ενέργειας είναι πολύ βασικό βήμα προς την πράσινη μετάβαση, προς το μέλλον.
Είπε και ο πρόεδρος του ΣΠΕΦ (κ. Στέλιος Λουμάκης) και έχει πολύ δίκιο για την ΕΒΙΚΕΝ που διαμαρτύρεται για την σκανδαλώδη απόφαση και αναφέρεται σε ενδοομιλικές συναλλαγές. Βλέπουμε και στην αποθήκευση πάει να γίνει το ίδιο, ακόμα δεν έχουμε ούτε το θεσμικό πλαίσιο. Είμαστε πολύ πίσω. Και πώς θα πάμε σε ΑΠΕ αν δεν έχουμε λύσει το θέμα της αποθήκευσης;
Και βέβαια είχαμε και τον σκανδαλώδη διαγωνισμό του ΔΕΔΔΗΕ στην Πελοπόννησο και στην Κρήτη, όπου η ΡΑΕ έχει παγώσει την αδειοδότηση. Τέτοια γεγονότα αποθαρρύνουν τους επενδυτές. Ποιος επενδυτής θα επενδύσει σε μια χώρα που εκ’ των υστέρων αλλάζει τους όρους; Και έχει ξαναγίνει αυτό, το 2014, πάλι από τη ΝΔ. Tο λεγόμενο deal του 2014 που άλλαξε πάλι τα δεδομένα της αγοράς ΑΠΕ και δημιούργησε και το έλλειμμα στον λογαριασμό ΑΠΕ.
Ακόμα και τα έργα ΑΠΕ που εγκρίνονται σήμερα, συγκεκριμένα από το 2018 μέχρι το 2023, έργα πάνω από 3 GW, για τα οποία «καυχιέται» η κυβέρνηση και τα διαφημίζει ως δικά της, είναι έργα που έχουν λάβει λειτουργική ενίσχυση από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Έτσι πετύχαμε τους στόχους των ΑΠΕ για το 2020. Στην περίοδο της ΝΔ δύο μόνο διαγωνισμοί έχουν γίνει.
Προφανώς υπάρχει η συνέχεια του κράτους. Τίποτα δεν ολοκληρώνεται στη θητεία μιας κυβέρνησης ή ενός υπουργού. Αρκεί να μην ράβουμε – ξηλώνουμε τα έργα των προηγούμενων. Και κυρίως να ακούμε την αγορά που παλεύει και έρχεται διαρκώς αντιμέτωπη με δυσάρεστες εκπλήξεις.
Να ευχηθώ καλή χρονιά. Με μια γρήγορη και δίκαιη μετάβαση. Να ξεπεραστούν τα εμπόδια για τα έργα ΑΠΕ με μεγαλύτερη συμμετοχή και εμπλοκή των τοπικών κοινωνιών, μικρών ομάδων παραγωγών, τοπικής αυτοδιοίκησης. Τα αυτονόητα δηλαδή και αυτά που προβλέπει το ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο».
