Την απουσία διαβούλευσης και συμμετοχής των κοινωνικών εταίρων στη διαμόρφωση του κλιματικού νόμου και του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) καυτηρίασε ο Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., Σωκράτης Φάμελλος, κατά την ομιλία του στην ημερίδα που διοργάνωσαν το Εθνικό Κέντρο Ερευνών και το WWF Ελλάς με θέμα: «Ο δρόμος προς την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας: Η επικαιροποίηση του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα ως ευκαιρία για την Ελλάδα».
Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά: «Υπάρχει αδιαφάνεια στη διαμόρφωση του ΕΣΕΚ, αδιαφάνεια που μπορεί να δημιουργεί κίνδυνο παραβίασης κανόνων ανταγωνισμού. Αυτό σημαίνει πρακτικά διαμόρφωση της αγοράς από λίγους για λίγους. Και καταλαβαίνετε πόσο κρίσιμο είναι γιατί μιλάμε για την πιο κρίσιμη μετάβαση και της αγοράς και της οικονομίας και της κοινωνίας. Οι ελλείψεις δε στη συνδιαμόρφωση δημιουργούν και άλλο ένα σοβαρότατο έλλειμμα, την έλλειψη συμμετοχής των κοινωνικών και παραγωγικών φορέων. Αν δεν συνδιαμορφωθούν με τους κοινωνικούς φορείς και ο κλιματικός νόμος και το ΕΣΕΚ, θα είναι πολύ μικρή αντίστοιχα και η συμμετοχή τους στη διαδικασία μετάβασης στην κλιματική ουδετερότητα. Με αποτέλεσμα, αντί να έχουμε κοινωνική συμφωνία για τη μετάβαση, να έχουμε κοινωνικές ρήξεις. Το ίδιο συνέβη και με τον κλιματικό νόμο, καθώς και με το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Άρα δεν είναι σύμπτωση. Είναι επιλογή της κυβέρνησης και οφείλουμε να το καυτηριάσουμε».
Έκανε λόγο για «κενό στη διαβούλευση του νέου ΕΣΕΚ»: «Η συμμετοχή μου σήμερα εδώ εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ είναι μια απόδειξη της σημασίας αλλά και της ανησυχίας μας για το ΕΣΕΚ και την κλιματική ουδετερότητα. Η ημερίδα σας αντικαθιστά και προσπαθεί να συμπληρώσει το κενό που υπάρχει στη διαβούλευση για το ΕΣΕΚ, καθώς η ελληνική κοινωνία πληροφορήθηκε το σχέδιο του νέου αναθεωρημένου ΕΣΕΚ της χώρας μας από δημοσιεύσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Και η διαβούλευση που θα γίνει στη συνέχεια θα γίνει επί ενός ήδη «οριοθετημένου» κειμένου. Με λίγα λόγια η διαβούλευση θα είναι μια fake μια περιορισμένη διαβούλευση. Να είμαστε ειλικρινείς. Μιλάμε για ένα διεπιστημονικό ζήτημα που βασίζεται στη γνώση και στην επιστήμη. Σήμερα όμως η επιστήμη στην Ελλάδα δέχεται επίθεση και ιδιαίτερα με τον νόμο που επεξεργάζεται η κυβέρνηση ώστε, να αφαιρέσει λειτουργίες ενός από τους σημαντικότερους ερευνητικούς φορείς του Εθνικού Αστεροσκοπείου και να τις μεταφέρει στο fake Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας. Ένα Υπουργείο που δημιουργήθηκε για να καλύψει το έλλειμα της κυβέρνησης στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών στην Εύβοια, και όχι μόνο στην Εύβοια. Αποτέλεσμα είναι να έχει διχαστεί η Κλιματική Πολιτική μετά τη μεταφορά της από το ΥΠΕΝ. Παράδειγμα του γιατί δεν πρέπει να μεταφερθεί ένας τόσο σοβαρός ερευνητικός φορέας στο fake Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας αποτελεί η αντίθεση που προέκυψε μεταξύ των ενεργειών και παραλείψεων της κυβέρνησης και των ανακοινώσεων των επιστημόνων στην πρόσφατη πλημμύρα στη Θεσσαλία».
Ο Σ. Φάμελλος πρόσθεσε ότι: «Λείπει από την Ελλάδα μία ισχυρή πολιτεία, με έναν ισχυρό σχεδιασμό που θα εξασφαλίσει ότι κανείς δεν θα μείνει πίσω σε αυτή τη μετάβαση. Επιβάλλεται ταυτόχρονα να υπάρχει δημόσιος έλεγχος στην ενέργεια. Διότι χρειάζεται η Πολιτεία να σχεδιάσει τους κανόνες και να δώσει κατεύθυνση στην αγορά. Δεν έχουμε όμως ούτε ισχυρή Πολιτεία, ούτε η κυβέρνηση θέλει να υπάρχει δημόσιος έλεγχος στην ενέργεια».
Στάθηκε επίσης στο κρισιμότατο, όπως είπε, ζήτημα απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα: «στην Ελλάδα είχαμε αεριοποίηση αντί για απολιγνιτοποίηση, βλέπουμε στο ΕΣΕΚ να υπάρχουν σοβαρότατα ζητήματα ακόμη με τις εξορύξεις υδρογονανθράκων. Εμείς, ως ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ αλλάξαμε τη στάση μας στο συνέδριό μας και αποφασίσαμε ότι δεν πρέπει να προχωρήσουν νέες άδειες για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων. Βλέπουμε επίσης, δυστυχώς, ότι αφέθηκε πρόσφατα και ένα «παράθυρο» και δόθηκαν αδειοδοτήσεις για ηλεκτροπαραγωγή από φυσικό αέριο που θα μας δεσμεύουν και μετά το 2050».
Επισήμανε πως η κυβέρνηση επιλέγει να υπάρχει συγκέντρωση κεφαλαίου και να μην υπάρχει πλουραλισμός στην παραγωγή καθαρής ενέργειας μέσω των ενεργειακών κοινοτήτων, καθώς και ότι το νέο ΕΣΕΚ δεν μπορεί να προχωρήσει με τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν τα τελευταία χρόνια, όπως είναι το μείζον ζήτημα έλλειψης ηλεκτρικού χώρου: «δεν υπάρχει ηλεκτρικός χώρος για να συνδεθούν οι ΑΠΕ. Έχουμε πάνω από 30 GW που είναι στην ουρά για όρους σύνδεσης και δεν υπάρχει κανένα περιθώριο ούτε στον σχεδιασμό δικτύου του ΑΔΜΗΕ μέχρι το 2030».
Αναφερόμενος στις θέσεις του WWF και άλλων περιβαλλοντικών οργανώσεων για τα έργα κατηγορίας A1 σε περιοχές Natura 2000 ο Πρόεδρος της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. υπογράμμισε:
«συμφωνούμε απολύτως με τη θέση που έχει το WWF και άλλες περιβαλλοντικές οργανώσεις για τα έργα κατηγορίας A1 σε περιοχές Natura 2000. Συμφωνούμε στον αποκλεισμό περιοχών για την ανάπτυξη τέτοιων έργων και πρέπει προστεθούν και οι πληγείσες προστατευόμενες περιοχές από τις πυρκαγιές. Να επεκτείνουμε τον αποκλεισμό για τις καμένες εκτάσεις όλων των έργων επιπέδου Α1 και Α2. Πρέπει ακόμη να κάνουμε κάτι και για τα οικοσυστήματα που κινδυνεύουν και από την κλιματική κρίση και από τις πολιτικές της κυβέρνησης. Και αυτό είναι η ολοκλήρωση των Προεδρικών Διαταγμάτων και των σχεδίων διαχείρισης που καθυστερούν από το 2019.
Εξέφρασε τέλος τον προβληματισμό του σχετικά με την πολιτική διαχείριση του «κόστους» της μετάβασης: «η αγορά ενέργειας λειτουργεί με σοβαρές στρεβλώσεις, με αποτέλεσμα να μεταφέρει τεράστιο κόστος στους καταναλωτές ενώ, δεν υπάρχει ούτε δημόσιος έλεγχος στην ενέργεια, ούτε όμως και η βούληση να αρθούν αυτές οι στρεβλώσεις. Και ένα βασικό πρόβλημα της Ελλάδας σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ευρώπη είναι ότι δεν έχουμε διμερή συμβόλαια που να μπορούν να συγκρατήσουν τις τιμές και οι καταναλωτές πληρώνουν όλο το κόστος της χονδρεμπορικής αγοράς στο ρεύμα. Από τα στοιχεία του νέου ΕΣΕΚ προκύπτει και μια σημαντική αύξηση στην ετήσια δαπάνη των καταναλωτών για ενεργειακές υπηρεσίες. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι από τα 35 εκατ. ευρώ το 2021 πάμε στα 44 εκατ. ευρώ δαπάνης, άρα πρόκειται για μια πολύ μεγάλη επιβάρυνση για τους καταναλωτές. Η μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα είναι ένα κεντρικό πολιτικό ζήτημα που επηρεάζει άμεσα τη ζωή μας και αν δεν το δούμε πολιτικά δεν θα το πετύχουμε. Γιατί εμείς θέλουμε να το πετύχουμε».
