Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, με την ασκούμενη πολιτική της, έχει δυσφημίσει την ενεργειακή μετάβαση. Έχει προκαλέσει ακόμη, εύλογα, κοινωνικές αντιδράσεις στην ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Αυτό καθότι, η μετάβαση γίνεται χωρίς σχεδιασμό ενώ, οι τοπικές κοινωνίες όχι μόνο δε συμμετέχουν ενεργά στη μετάβαση μέσω του εργαλείου των Ενεργειακών Κοινοτήτων αλλά, δεν απολαμβάνουν τα οφέλη του τεράστιου αυτού μετασχηματισμού.
Η κυβέρνηση και στην ενεργειακή μετάβαση παραμένει προσκολλημένη στην εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων που συνομιλούν προνομιακά με το Μέγαρο Μαξίμου και τα Υπουργεία.
Η πελατειακή της λογική έφτασε στο να μετατρέψει τη σύνδεση έργων ΑΠΕ στο δίκτυο σε ρουσφέτι, με την προκλητική Υπουργική Απόφαση του Αυγούστου του 2022 που άλλαξε τις προτεραιότητες στη χορήγηση όρων σύνδεσης.
Η ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης-Αττικής, η οποία αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία την άνοιξη του 2025, θα αυξήσει περαιτέρω τη δυνατότητα ανάπτυξης έργων ΑΠΕ στην Κρήτη.
Η εξέλιξη αυτή, στο πλαίσιο της πολιτικής που αναφέρθηκε παραπάνω, οδήγησε στη διενέργεια ημερίδα με θέμα: «Δίκαιη ενεργειακή μετάβαση και κατανομή του ηλεκτρικού χώρου στην Κρήτη».
Η ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στις 11.01.2025 στο Ηράκλειο συνδιοργάνωσαν: το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας / Τμήματα Ανατολικής και Δυτικής Κρήτης, η Περιφέρεια Κρήτης, η Περιφερειακή Ένωση Δήμων Κρήτης, η Μινώα Ενεργειακή Κοινότητα, το Εμπορικό-Βιομηχανικό Επιμελητήριο Ηρακλείου, η Δέσμη Ενεργειακών Κοινοτήτων Ελλάδας, το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδας/ Τμήμα Ανατολικής Κρήτης, το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας/ Παράρτημα Κρήτης και η Ορθόδοξος Ακαδημίας Κρήτης.
Οι φορείς αυτοί επισήμαναν, σε σχετική τους ανακοίνωση, πως:
«η Κρήτη βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σημείο της ενεργειακής μετάβασής της. Η δίκαιη κατανομή του ηλεκτρικού χώρου δεν αποτελεί μόνο τεχνική υπόθεση, αλλά και κοινωνική πρόκληση. Είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί ότι οι Δήμοι, οι ενεργειακές κοινότητες ευρείας βάσης, οι συνεταιρισμοί, οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις και οι πολίτες της Κρήτης θα συμμετέχουν ισότιμα και θα ωφελούνται από την ενεργειακή ανάπτυξη του νησιού».
Η ημερίδα αυτή οδήγησε στη συνέχεια στη συγγραφή κοινού ψηφίσματος [1] προς Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το οποίο είναι αναρτημένο στο διαδίκτυο για συλλογή υπογραφών.
Στο ψήφισμα ζητούν, μεταξύ άλλων, ο ενεργειακός χώρος στην Κρήτη, μετά τη λειτουργία της διασύνδεσης να διανεμηθεί κατά προτεραιότητα στους πολίτες.
Ζητούν, σε αυτήν την κατεύθυνση να ανακληθούν οι άδειες δύο αιολικών πάρκων μεγάλης ισχύος, οι οποίες παραμένουν υπό διαδικασία αξιολόγησης για παραπάνω από 12 έτη και υπέρ των οποίων νομοθετεί μεροληπτικά η παρούσα κυβέρνηση.
Ειδικότερα, με το άρθρο 29 του νόμου 5151/2024 δόθηκε παράταση προθεσμιών τριάντα έξι (36) μηνών για δήλωση των έργων με σκοπό τη δημιουργία χρονικού περιθωρίου ανάπτυξης των έργων σε περιπτώσεις μη υπαίτιας καθυστέρησής τους, δηλαδή της ολοκλήρωσης της διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής.
Είχε προηγηθεί με το άρθρο 100 του νόμου 4821/2021 που χαριστικά αφαίρεσε την υποχρέωση κατασκευής υποθαλάσσιας ανεξάρτητης διασύνδεσής των εν λόγω έργων.
Οι φορείς ζητούν να αποσυρθεί η χρηματοδότηση του προγράμματος «Απόλλων» από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, ύψους 100.000.000 €, που αναφέρονται σε ενεργειακές κοινότητες. Ζητούν τέλος, οι πόροι αυτοί να διατεθούν προς τις πραγματικές ενεργειακές κοινότητες ευρείας βάσης, μέσω διαμόρφωσης ανοιχτής αξιολογικής διαδικασίας επιλογής έργων που θα προταθούν από αυτές.
Επειδή η ενεργειακή μετάβαση δεν αποτελεί υπόθεση μίας κυβέρνησης
Επειδή οι πολίτες πρέπει να έχουν ενεργό συμμετοχή σε αυτόν τον μετασχηματισμό
Επειδή η ενεργειακή μετάβαση δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί με την κοινωνία απέναντι
Επειδή η διασύνδεση της Κρήτης οφείλει να εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον
Επειδή η κυβέρνηση δεν μπορεί να επιβάλλει από τα πάνω, έργα ιδιωτών ως «ενεργειακές κοινότητες» μέσω του Προγράμματος «Απόλλων»
Ερωτάται ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας:
- Θα λάβει υπόψη του τα αιτήματα των τοπικών φορέων της Κρήτης;
- Θα διανεμηθεί ο ηλεκτρικός χώρος κατά προτεραιότητα στους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, στις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, καθώς και σε ενεργειακές κοινότητες ευρείας βάσης;
- Θα αποσύρει τη χρηματοδότηση του προγράμματος «Απόλλων» από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης ώστε, να διατεθεί στους Δήμους για να κάνουν τα δικά τους έργα ΑΠΕ;
- Θα ανακαλέσει τις άδειες των δύο αιολικών πάρκων μεγάλης ισχύος, οι οποίες παραμένουν υπό διαδικασία αξιολόγησης για παραπάνω από 12 έτη και υπέρ των οποίων νομοθετεί μεροληπτικά η παρούσα κυβέρνηση, ώστε το αιολικό δυναμικό της Κρήτης να μην χαριστεί στους ιδιώτες;
- Θα μπορούσαν τα παραπάνω αιολικά πάρκα στην Κρήτη να αναπτυχθούν από τη ΔΕΗ Ανανεώσιμες με συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ώστε να είναι κοινωνικά ωφέλιμα; Ποια είναι η γνώμη του Υπουργείου;
Οι Ερωτώντες Βουλευτές
Πέρκα Θεοπίστη (Πέτη)
Αναγνωστοπούλου Αθανασία (Σία)
Ζεϊμπέκ Χουσεϊν
Ηλιόπουλος Αθανάσιος (Νάσος)
Τζούφη Μερόπη
Φωτίου Θεανώ
