Σύμφωνα με δημοσίευμα στην εφημερίδα «Η Καθημερινή», ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) αποδεικνύεται ιδιαίτερα γενναιόδωρος στη διαχείριση του τέλους ταφής. Το τέλος ταφής πληρώνεται για κάθε τόνο σκουπιδιών που οι δήμοι θάβουν σε χωματερές που θεσπίστηκε για πρώτη φορά το 2012 (ν. 4042), με τον οποίο ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο η οδηγία-πλαίσιο 2008/98/ΕΚ) με προβλεπόμενη έναρξη είσπραξης από το 2014, η οποία ανεστάλη με διαδοχικούς νόμους και μετατράπηκε στη συνέχεια σε περιβαλλοντική εισφορά. Με το νόμο 4819 του 2021 καταργήθηκε και επιβλήθηκε ξανά από τις αρχές του 2022.
Έως σήμερα έχουν αποδοθεί στον ΕΟΑΝ 129.141.872 ευρώ από το υπουργείο Εσωτερικών (ταμειακά διαθέσιμα) και 8.027.591 ευρώ από Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΔΣΑ). Σύνολο 137.169.467 ευρώ για το 2022 και το πρώτο εξάμηνο του 2023, ενώ αναμένονται περίπου 50 εκατ. ευρώ για το δεύτερο εξάμηνο του 2023 και 110 εκατ. ευρώ για το έτος 2024. Η εκτίμηση του ΕΟΑΝ είναι ότι μέχρι το έτος 2030 θα έχουν συγκεντρωθεί σε ειδικό λογαριασμό περίπου 1,2 δισ. ευρώ από τους πόρους του τέλους ταφής.
Το ίδιο δημοσίευμα αναφέρει πως ο ΕΟΑΝ, στην εισήγησή του προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), η οποία εγκρίθηκε από το διοικητικό συμβούλιο του ΕΟΑΝ στις 27 Ιανουαρίου, προτείνει να ενταχθούν άμεσα προς χρηματοδότηση:
- Η χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων για δύο χρόνια από τους Δήμους Δελφών και Δωρίδας Φωκίδας και Αμφίκλειας – Ελάτης Φθιώτιδας, με 6 εκατ. ευρώ. Το εξωφρενικό στην υπόθεση αυτή δεν είναι μόνο το υψηλότατο ποσό (για τρεις δήμους που έχουν συνολικά πληθυσμό μόλις 44.600 κατοίκων) αλλά και η αιτία που αυτό προτείνεται: «Λόγω της άμεσης ανάγκης να υφίσταται εισερχόμενο κλάσμα για τη λειτουργία της Μονάδας Επεξεργασίας Βιοαποδομήσιμων Αμφισσας και να μην τεθεί σε κίνδυνο η χρηματοδότηση του έργου από κοινοτικούς πόρους, μετά τον σχετικό έλεγχο της Υπηρεσίας Ελεγκτικού Συνεδρίου της Ε.Ε.». Με άλλα λόγια, κατασκευάζονται μονάδες χωρίς να έχει προβλεφθεί πώς θα παίρνουν τα απορρίμματα.
- Η ανάθεση μελέτης για τον υπολογισμό του υπολείμματος σκουπιδιών ανά δήμο στα Κέντρα Διαλογής – Ανακύκλωσης (ΚΔΑΥ). Πρόκειται για τα κοινά σκουπίδια που οι πολίτες ρίχνουν στον μπλε κάδο και μετά «επιστρέφονται» στους δήμους για ταφή στους ΧΥΤΑ. Εκτιμώμενος προϋπολογισμός είναι 2,5 εκατ. ευρώ/έτος για τουλάχιστον 5 χρόνια, ενώ εκτιμάται ότι μέρος της δαπάνης θα καλυφθεί από τα συστήματα ανακύκλωσης. Το ερώτημα είναι γιατί χρειάζεται νέα μελέτη για κάτι τέτοιο, όταν σε κάθε ΚΔΑΥ καταγράφονται λεπτομερώς οι ποσότητες των εισερχομένων από τον μπλε κάδο του κάθε δήμου και τι ποσότητες «επιστρέφονται».
- Η αποκατάσταση χωματερών ή ΧΥΤΑ, που δεν χρηματοδοτείται πια από την Ε.Ε. Η εισήγηση προτείνει την αποκατάσταση του ΧΥΤΑ στην περιοχή Σκοπός στη Ζάκυνθο «με στόχο την αποφυγή ως χώρα του προστίμου από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο». Ο προϋπολογισμός του έργου ορίζεται σε 5,2 εκατ. ευρώ. Ακόμα 4,5 εκατ. ευρώ προτείνεται να δοθούν για την αποκατάσταση του ΧΥΤΑ στο Ξυλόκαστρο, «ο οποίος δεν λειτουργεί και είναι σε κακή κατάσταση, με σοβαρά ζητήματα επιβάρυνσης του περιβάλλοντος», και 4 εκατ. ευρώ για τον ΧΥΤΑ της Ξάνθης που αντιμετωπίζει παρόμοια προβλήματα με της Καλύμνου (δεν αναφέρεται εκτίμηση κόστους).
Επειδή προκαλούνται εύλογα ερωτήματα για τη διαχείριση του τέλους ταφής
Επειδή τα τέλη ταφής που επιβαρύνουν τους πολίτες πρέπει να έχουν το μέγιστο ανταποδοτικό αποτέλεσμα
Επειδή η εισήγηση του ΕΟΑΝ είναι προβληματική
Ερωτώνται οι αρμόδιοι Υπουργοί:
- Κατά πόσο μπορεί ο ΕΟΑΝ να ανταποκριθεί στην ομαλή λειτουργία και διαχείριση των παρακρατηθέντων ποσών για τέλη ταφής που κατευθύνονται στο πράσινο ταμείο με δεδομένη την υποστελέχωσή του;
- Κατά πόσο μπορεί ο ΕΟΑΝ εγγυηθεί αδιάβλητη και απρόσκοπτη χωρίς καθυστερήσεις διαχείριση τελών ταφής και διαδικασία άμεσης επιστροφής στους δικαιούχους δήμους με τη μορφή χρηματοδότησης δράσεων της κυκλικής οικονομίας;
- Γιατί χρειάζεται νέα μελέτη για τον υπολογισμό του υπολείμματος σκουπιδιών ανά δήμο στα Κέντρα Διαλογής – Ανακύκλωσης (ΚΔΑΥ);
- Κατασκευάζονται Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων χωρίς να έχει προβλεφθεί πώς θα παίρνουν απορρίμματα; Ισχύει αυτό για τη Μονάδα Επεξεργασίας Βιοαποδομήσιμων Άμφισσας;
- Πώς αιτιολογείται το υψηλότατο ποσό των 6 εκατ. ευρώ για τη χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων για δύο χρόνια από τους Δήμους Δελφών και Δωρίδας Φωκίδας και Αμφίκλειας – Ελάτης Φθιώτιδας;
Οι ερωτώντες Βουλευτές
Πέρκα Θεοπίστη (Πέτη)
Αναγνωστοπούλου Αθανασία (Σία)
Ζεϊμπέκ Χουσεϊν
Ηλιόπουλος Αθανάσιος (Νάσος)
Τζανακόπουλος Δημήτριος
Τζούφη Μερόπη
Τσακαλώτος Ευκλείδης
