Εγκρίθηκε σήμερα η στρατηγική της ΕΕ για την ενοποίηση του ενεργειακού συστήματος και η στρατηγική της ΕΕ για το υδρογόνο, οι οποίες, θα ανοίξουν τον δρόμο για έναν αποδοτικότερο και περισσότερο διασυνδεδεμένο ενεργειακό τομέα έχοντας ως διττό στόχο ένα καθαρότερο πλανήτη και μια ισχυρότερη οικονομία.
Οι δύο στρατηγικές παρουσιάζουν ένα νέο θεματολόγιο για τις επενδύσεις στον τομέα της καθαρής ενέργειας, το οποίο συνάδει με τη δέσμη μέτρων της Επιτροπής για την ανάκαμψη Next Generation EU και με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. Οι επενδύσεις που προγραμματίζονται έχουν τη δυνατότητα να δώσουν ώθηση στην ανάκαμψη της οικονομίας από την κρίση του κορονοϊού. Δημιουργούν ευρωπαϊκές θέσεις εργασίας και ενισχύουν την υπεροχή και την ανταγωνιστικότητά μας σε στρατηγικούς κλάδους που είναι καθοριστικής σημασίας για την ανθεκτικότητα της Ευρώπης.
Ενοποίηση του ενεργειακού συστήματος
Η στρατηγική της ΕΕ για την ενοποίηση του ενεργειακού συστήματος θα δημιουργήσει το πλαίσιο για τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια. Το σημερινό μοντέλο όπου η κατανάλωση ενέργειας στον τομέα των μεταφορών, της βιομηχανίας, του φυσικού αερίου και των κτιρίων πραγματοποιείται εντός στεγανών –καθένα από τα οποία έχει χωριστές αξιακές αλυσίδες, κανόνες, υποδομές, προγραμματισμό και τρόπους λειτουργίας– δεν μπορεί να συμβάλει στην επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050 με οικονομικά αποδοτικό τρόπο· το μεταβαλλόμενο κόστος των καινοτόμων λύσεων πρέπει να ενσωματωθεί στον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το ενεργειακό μας σύστημα. Πρέπει να δημιουργηθούν νέοι σύνδεσμοι μεταξύ των τομέων και να αξιοποιηθεί η τεχνολογική πρόοδος.
Ενοποίηση του ενεργειακού συστήματος σημαίνει ότι το σύστημα προγραμματίζεται και λειτουργεί ως σύνολο, συνδέοντας διάφορους φορείς ενέργειας, υποδομές και τομείς κατανάλωσης. Αυτό το συνδεδεμένο και ευέλικτο σύστημα θα είναι πιο αποδοτικό και θα μειώσει το κόστος για την κοινωνία. Για παράδειγμα, αυτό σημαίνει ένα σύστημα στο οποίο η ηλεκτρική ενέργεια με την οποία κινούνται τα αυτοκίνητα της Ευρώπης θα μπορούσε να προέρχεται από τους ηλιακούς συλλέκτες στις στέγες των σπιτιών μας, ενώ τα κτίριά μας διατηρούνται ζεστά με θερμότητα από ένα κοντινό εργοστάσιο, το οποίο χρησιμοποιεί ως καύσιμο καθαρό υδρογόνο που παράγεται από υπεράκτιο αιολικό πάρκο.
Τρεις είναι οι κύριοι πυλώνες αυτής της στρατηγικής:
Πρώτον, ένα πιο «κυκλικό» ενεργειακό σύστημα, με επίκεντρο την ενεργειακή απόδοση. Η στρατηγική θα προσδιορίσει συγκεκριμένες δράσεις για την εφαρμογή στην πράξη της αρχής της προτεραιότητας στην ενεργειακή απόδοση και για την αποτελεσματικότερη χρήση των τοπικών πηγών ενέργειας στα κτίρια ή στις κοινότητές μας. Υπάρχουν σημαντικές δυνατότητες επαναχρησιμοποίησης της απορριπτόμενης θερμότητας από βιομηχανικές εγκαταστάσεις, κέντρα δεδομένων ή άλλες πηγές, καθώς και της ενέργειας που παράγεται από βιολογικά απόβλητα ή σε μονάδες επεξεργασίας λυμάτων. Η πρωτοβουλία «Κύμα ανακαινίσεων» θα αποτελέσει σημαντικό μέρος αυτών των μεταρρυθμίσεων.
Δεύτερον, αύξηση του άμεσου εξηλεκτρισμού των τομέων τελικής χρήσης. Δεδομένου ότι ο τομέας της ηλεκτρικής ενέργειας έχει το υψηλότερο μερίδιο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, θα πρέπει να χρησιμοποιούμε την ηλεκτρική ενέργεια όλο και περισσότερο όπου αυτό είναι δυνατό: για παράδειγμα, για αντλίες θερμότητας σε κτίρια, ηλεκτρικά οχήματα στις μεταφορές ή ηλεκτρικούς κλιβάνους σε ορισμένες βιομηχανίες. Μεταξύ των ορατών αποτελεσμάτων θα είναι ένα δίκτυο ενός εκατομμυρίου σημείων φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, παράλληλα με την επέκταση της χρήσης ηλιακής και αιολικής ενέργειας.
Στην περίπτωση των τομέων των οποίων ο εξηλεκτρισμός αποτελεί δύσκολο εγχείρημα, η στρατηγική προωθεί τα καθαρά καύσιμα, όπως για παράδειγμα το ανανεώσιμο υδρογόνο, τα βιώσιμα βιοκαύσιμα και το βιώσιμο βιοαέριο. Η Επιτροπή θα προτείνει ένα νέο σύστημα ταξινόμησης και πιστοποίησης των ανανεώσιμων καυσίμων και των καυσίμων χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών.
Η στρατηγική καθορίζει 38 δράσεις για τη δημιουργία ενός πιο ενοποιημένου ενεργειακού συστήματος. Σε αυτές περιλαμβάνονται η αναθεώρηση της υφιστάμενης νομοθεσίας, η χρηματοδοτική στήριξη ή η έρευνα και ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και ψηφιακών εργαλείων, η παροχή καθοδήγησης προς τα κράτη μέλη σχετικά με φορολογικά μέτρα και η σταδιακή κατάργηση των επιδοτήσεων για τα ορυκτά καύσιμα, η μεταρρύθμιση της διακυβέρνησης της αγοράς και ο σχεδιασμός των υποδομών, καθώς και η βελτίωση της ενημέρωσης των καταναλωτών. Η ανάλυση των υφιστάμενων φραγμών σε αυτούς τους τομείς θα ληφθεί υπόψη κατά την κατάρτιση των συγκεκριμένων προτάσεών μας, για παράδειγμα για την αναθεώρηση του κανονισμού ΔΕΔ-Ε έως το τέλος του 2020, της οδηγίας για τη φορολόγηση της ενέργειας και του κανονιστικού πλαισίου για την αγορά φυσικού αερίου το 2021.
Στρατηγική για το υδρογόνο
Σε ένα ενοποιημένο ενεργειακό σύστημα, το υδρογόνο μπορεί να στηρίξει την απανθρακοποίηση της βιομηχανίας, των μεταφορών, της παραγωγής ενέργειας και των κτιρίων σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η στρατηγική της ΕΕ για το υδρογόνο περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο οι δυνατότητες αυτές μπορούν να γίνουν πραγματικότητα, μέσω επενδύσεων, κανονιστικών ρυθμίσεων, δημιουργίας αγορών, και έρευνας και καινοτομίας.
Το υδρογόνο μπορεί να τροφοδοτήσει με ενέργεια τομείς που δεν προσφέρονται για εξηλεκτρισμό και να προσφέρει δυνατότητες αποθήκευσης για την εξισορρόπηση των διακυμάνσεων των ροών ανανεώσιμης ενέργειας, αλλά αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με συντονισμένη δράση μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, σε επίπεδο ΕΕ. Προτεραιότητα είναι η ανάπτυξη του ανανεώσιμου υδρογόνου, το οποίο θα παράγεται κυρίως με χρήση αιολικής και ηλιακής ενέργειας. Ωστόσο, βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα, χρειάζονται άλλες μορφές υδρογόνου χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών για την ταχεία μείωση των εκπομπών και τη στήριξη της ανάπτυξης μιας βιώσιμης αγοράς.
