Αιφνίδια καμιά φορά η επικαιρότητα φέρνει μαζί της θέματα που έχουν ξεχαστεί ή έχουν απαντηθεί από την εμπειρία και το χρόνο. Όταν ανακινούνται θέματα με αφορμή την επικαιρότητα οφείλουμε να είμαστε υποψιασμένοι και να ψάχνουμε την αιτία του αιφνίδιου ενδιαφέροντος, που δεν θα υπήρχε, αν η στιγμή δεν είχε κομίσει την αφορμή.

Η σύνθεση της Βουλής στο τέλος αυτού του παρατεταμένου εκλογικού κύκλου σε δύο γύρους, με τρία νέα μικρά κόμματα να εισέρχονται στο Κοινοβούλιο, εγείρει το ζήτημα του ορίου του 3% και συνοδεύεται από ένα όψιμο προβληματισμό ως προς την ανάγκη αυτό να γίνει 5%.

Είναι πρόδηλη η ανησυχία και ο φόβος, που γεννούν αυτές τις σκέψεις. Αν τα μικρά κόμματα είχαν μείνει οριακά εκτός Βουλής, το ζήτημα θα είχε μείνει και αυτό εκτός συζήτησης. Η ανακίνηση του 5% έχει μέσα της μια πρόθεση εγκατάστασης εμποδίων και απαγορεύσεων. Εμμέσως και αμέσως υποστηρίζεται ότι το ήδη διαμορφωμένο κομματικό σύστημα είναι επαρκές και συνεπώς κάθε απόπειρα νέας πολιτικής ή κομματικής έκφρασης δεν είναι αναγκαία και δεν έχει νόημα να διατηρούμε όρους και προϋποθέσεις, που θα καθιστούσαν εφικτή μία ή και περισσότερες νέες πολιτικές εκφράσεις.

Η Δημοκρατία είναι αντιπροσώπευση. Το εκλογικό σύστημα ορίζει τον τρόπο που οι αριθμοί της κάλπης γίνονται έδρες στη Βουλή. Οι οπαδοί της πολιτικής στασιμότητας, του περιορισμού της κινητικότητας στο μέτωπο των θέσεων και των ιδεών – όχι τώρα, πάντοτε – προτιμούν ένα εκλογικό σύστημα που παρεμποδίζει την έκφραση των μειοψηφικών απόψεων και της πολλαπλότητας των ανομοιοτήτων στο πολιτικό πεδίο, όπου το νέο μπορεί να προκύψει, βασανιστικά ούτως ή άλλως, αφού πάντα η ήδη διαμορφωμένη κατάσταση θα διατηρεί ένα υλικό και θεσμικό πρωτείο.

Το 3% είναι ένα ποσοστό που δεν εμποδίζει την έκφραση των υπαρκτών πολιτικών προτάσεων, που συγκεντρώνουν επαρκή υποστήριξη και έχουν στο δημοκρατικό πλαίσιο συνύπαρξης δικαίωμα παρουσίας και συμμετοχής. Το 3% είναι ένα δημοκρατικά αναγκαίο, λειτουργικό και πολιτικά έντιμο όριο. Η ιδέα να παρεμποδιστούν αυτοί που δεν μας αρέσουν, με την ευκαιριακή μάλιστα αφορμή των πρόσφατων εκλογών του Ιουνίου, είναι προφανώς αντιδημοκρατική, αφού στόχο έχει να εμποδίσει την έκφραση της μειοψηφικής ιδιαιτερότητας.

Οφείλουμε να βλέπουμε την πολιτική και την εκλογική λειτουργία πέρα από την προσωρινή συνθήκη μιας συγκεκριμένης αναμέτρησης, που προσωρινά δεδομένα εμφανίζονται ως σταθερά και αυτό που στιγμιαία προέκυψε ως διαρκές. Η παγίδα της στιγμής οδηγεί σε λάθη διαρκείας. Ένα τέτοιο θα ήταν η εγκατάλειψη του 3% από πολιτικό φόβο. Το 3% είναι δίκαιο και δημοκρατικά έντιμο όριο. Τα όπλα μας υπέρ της δημοκρατίας είναι οι ιδέες και η στάση μας, όχι οι απαγορεύσεις και ο φόβος.

(Ο Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας- Το άρθρο αποτελεί αναδημοσίευση από την εφημερίδα «Τα Νέα»)