Πλεόνασμα στο εμπορικό ισοζύγιο, αλλά έλλειμμα στην ύπαρξη μιας συνολικής εξαγωγικής στρατηγικής και για τους τέσσερις νομούς της, φαίνεται πως παρουσιάζει η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, όπως επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΣΕΒΕ), Παναγιώτης Χασάπης, με αφορμή τη συμμετοχή της διοίκησης του φορέα στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου, στην Κοζάνη. Οι ενδοπεριφερειακές ανισότητες στις εξαγωγικές επιδόσεις των νομών, με την Καστοριά και την Κοζάνη να παρουσιάζουν πολλαπλάσιες εξαγωγές σε σχέση με τη Φλώρινα και τα Γρεβενά, αλλά και η ανάγκη εξεύρεσης νέου οικονομικού μοντέλου για την περιοχή, ενόψει της απολιγνιτοποίησης, συνεπεία της σταδιακής απενεργοποίησης των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ στην περίοδο ώς το 2028, αποτελούν κατά τον κ.Χασάπη σημαντικές προκλήσεις στη χάραξη αυτής της στρατηγικής.
"Αν δούμε το εξαγωγικό προφίλ της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας για το 2018, οι εξαγωγές της στηρίζονται κατά κύριο λόγο στην κλωστοϋφαντουργία και την ένδυση, που έχει μερίδιο 59%, δηλαδή ουσιαστικά στη γούνα (τα γουνοδέρματα αντιστοιχούν στο 96,7%). Ακολουθούν τα τρόφιμα, με ποσοστό γύρω στο 20%. Όλα τα υπόλοιπα -μέταλλα, χημικά και πλαστικά, ξύλο, χαρτί κτλ- είναι ...από λίγο, πάρα πολύ κατακερματισμένα. Βλέπουμε άλλες Περιφέρειες της Ελλάδας, οι οποίες έχουν αναπτύξει παραγωγικό και εξαγωγικό brand βασισμένο κυρίως σε ένα δυνατό προϊόν (εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών), π.χ., η Πελοπόννησος στις ελιές και το ελαιόλαδο ή η Θεσσαλία στα γαλακτοκομικά και η Κεντρική Μακεδονία στα φρούτα και τα γαλακτοκομικά, αλλά η Δυτική Μακεδονία δεν έχει κάτι συνολικό, ενώ υπάρχουν και μεγάλες ενδοπεριφερειακές ανισότητες" σημειώνει ο κ.Χασάπης.
Όπως εξηγεί ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος του ΣΕΒΕ, "βλέπουμε για παράδειγμα ότι η Καστοριά, που ωφελείται εξαγωγικά κυρίως από τη γούνα, έκλεισε το 2018 με εξαγωγές 246,6 εκατ. ευρώ -κι αυτές βέβαια σημαντικά μειωμένες σε σχέση με τα 314,2 εκατ. ευρώ του 2014. Βλέπουμε την Κοζάνη με την ενέργεια και τα τρόφιμα να έχει εξαγωγές 86,3 εκατ. το 2018, αισθητά αυξημένες σε σχέση με τα 44,9 εκατ. ευρώ. Και την ίδια στιγμή, βλέπουμε τα Γρεβενά με εξαγωγές μόλις 5,1 εκατ. ευρώ το 2018 (6,6 εκατ. το 2014) και τη Φλώρινα με μόνο 8,8 εκατ. ευρώ (5,1 εκατ. το 2014). Η διαφορά είναι πάρα πολύ μεγάλη". Κατά τον κ.Χασάπη, για να ισορροπήσει η εικόνα, η περιοχή χρειάζεται να αναπτύξει οπωσδήποτε ενιαία εξαγωγική στρατηγική.
Βάσει ανάλυσης της πορείας των ελληνικών εξαγωγών σε περιφερειακό επίπεδο, που εκπονεί σε ετήσια βάση από το 2006 το Ινστιτούτο Εξαγωγικών Ερευνών και Σπουδών (ΙΕΕΣ) του ΣΕΒΕ, οι εξαγωγές της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας ανήλθαν σε 346,7 εκατ. ευρώ το 2018, σημειώνοντας μείωση κατά 3,9% σε σχέση με το 2017, ενώ αντίστοιχα οι εισαγωγές διαμορφώθηκαν σε 186,9 εκατ., παρουσιάζοντας σημαντική πτώση κατά 18,1% σε σχέση με το 2018. Το εμπορικό ισοζύγιο παρουσίασε πλεόνασμα και διαμορφώθηκε στο ποσό των 159,8 εκατ., κι ενώ το πλεόνασμα θεωρείται θετικό φαινόμενο, ωστόσο δεν αποκλείεται σε αυτή τη περίπτωση να οφείλεται στη μειωμένη κατανάλωση στην Περιφέρεια, όπου ο δείκτης επικάλυψης (εξαγωγές/εισαγωγές) διαμορφώνεται στο εντυπωσιακό 185,5%.
Σύμφωνα με σημερινή ανακοίνωση του ΣΕΒΕ, η διοίκησή του, εκπροσωπούμενη από τον πρόεδρο, δρα Γιώργο Κωνταντόπουλο, τον κ.Χασάπη και τον γενικό διευθυντή του Συνδέσμου, Σπύρο Ιγνατιάδη, παραβρέθηκε στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Δυτικής Μακεδονίας στην Κοζάνη, μετά από πρόσκληση του περιφερειάρχη Δυτικής Μακεδονίας, Γιώργου Κασαπίδη. Στον χαιρετισμό του, ο κ.Κασαπίδης τόνισε την πρόθεση της Περιφέρειας να εστιάσει σε δράσεις ενίσχυσης της εξωστρέφειας των τοπικών επιχειρήσεων, συνεργαζόμενη με φορείς όπως ο ΣΕΒΕ. Ειδικότερα, ανακοίνωσε την έναρξη νέων προγραμμάτων στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ τα οποία θα αφορούν στην ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας και των εξαγωγών για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις της Περιφέρειας.
Τον λόγο πήρε στη συνέχεια ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ, Δρ. Γιώργος Κωνσταντόπουλος, ο οποίος ανέλυσε τις προοπτικές ανάπτυξης των εξαγωγών της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. Σύμφωνα με τον κ. Κωνσταντόπουλο, οι εξαγωγές δεν έχουν αναπτυχθεί στον βαθμό που θα έπρεπε, βάσει των δυνατοτήτων της Περιφέρειας. Ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ τόνισε ότι πρέπει να αξιοποιηθούν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής και να δοθεί έμφαση τόσο στον κλάδο της ένδυσης, όσο και στον αγροδιατροφικό, ο οποίος πρέπει να αποτελέσει κλάδο αιχμής για τη Δυτική Μακεδονία. Παράλληλα, αναφέρθηκε στο συλλογικό σήμα του ΣΕΒΕ, το οποίο πρέπει να χρησιμοποιήσουν οι επιχειρήσεις της περιοχής στην προσπάθειά τους να ενισχύσουν την εξαγωγική τους δραστηριότητα, ενώ ειδική μνεία έκανε στις επενδύσεις, που μπορεί να προσελκύσει η ευρύτερη περιοχή της Περιφέρειας.
Με βάση στοιχεία από τη μελέτη του ΙΕΕΣ, που παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο ΣΕΒΕ, στην περίοδο 2014-2018, εξαιρουμένης της Δυτικής Μακεδονίας, όλες οι περιφέρειες της Βόρειας Ελλάδας, συμπεριλαμβανομένης της Ηπείρου, σημείωσαν αύξηση εξαγωγών: η Κεντρική Μακεδονία κατά 13,9% (φτάνοντας στα 4,9 δισ. ευρώ το 2018), η ανατολική Μακεδονία και Θράκη κατά 22,9% (896,3 εκατ. ευρώ το 2018) και η Ήπειρος κατά 42,6% (στα 298,7 εκατ. ευρώ) ενώ αντίθετα, η Δυτική Μακεδονία είδε τις εξαγωγές της να συρρικνώνονται κατά 6,5% στο εν λόγω χρονικό διάστημα._