Μια ιστορική μεταρρύθμιση έλαβε χώρα στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα αρχής γενομένης της 1ης Νοεμβρίου 2020, όπως ορίστηκε με την υπ΄ αριθμ. 1298/2020 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 4415/07.10.2020).
Οι συμμετέχοντες στην εγχώρια χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας έχουν πλέον όλες τις δυνατότητες να δραστηριοποιηθούν σύμφωνα με τις βασικές αρχές του Ευρωπαϊκού Μοντέλου Στόχου (Target Model), το οποίο εφαρμόζεται ήδη σε όλα τα λοιπά κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μεταξύ αυτών αναφέρονται ενδεικτικά η δυνατότητα σύναψης διμερών συμβάσεων μεταξύ παραγωγών και προμηθευτών, η δυνατότητα διόρθωσης των θέσεών τους και σε ενδοημερήσιο ορίζοντα, η εισαγωγή εργαλείων διαχείρισης ρίσκου και η δημιουργία αξιόπιστων οικονομικών σημάτων για αναγκαίες επενδύσεις.
Σκοπός του μοντέλου αυτού είναι η υιοθέτηση από κάθε κράτος-μέλος των αναγκαίων κανονιστικών κειμένων και ρυθμίσεων για την οργάνωση της αγοράς ώστε να μεταβεί σε μια ενοποιημένη Ευρωπαϊκή αγορά με πολλαπλές ωφέλειες, όπως ενίσχυση του ανταγωνισμού, η οποία αναμένεται να επιφέρει μείωση των τιμών στον τελικό καταναλωτή. Με τη διασύνδεση των εθνικών αγορών στην ενοποιημένη Ευρωπαϊκή αγορά αναμένεται αποτελεσματικότερη διαχείριση των διασυνοριακών ροών ενέργειας και σύγκλιση των τιμών.
Ο ρόλος της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας υπήρξε καταλυτικός καθόλη τη διάρκεια της προετοιμασίας μετάβασης από το μοντέλο που ίσχυε στην ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας από το έτος 2005 στο Μοντέλο Στόχο, καθότι ήδη από τον Δεκέμβριο του 2011 είχε εκδώσει και αποστείλει στο Υπουργείο Ενέργειας «Οδικό Χάρτη και Σχέδιο Δράσης για την αναδιάρθρωση της εγχώριας χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, στο πλαίσιο ολοκλήρωσης της ενοποιημένης ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας με βάση το Μοντέλο Στόχο».
Κατόπιν μεταγενέστερων προτάσεων της ΡΑΕ και των αρμόδιων Διαχειριστών και σε συνεργασία με το Υπουργείο Ενέργειας, εκδόθηκε ο ν. 4425/2016, όπως τροποποιήθηκε από το ν. 4512/2018, με τις διατάξεις του οποίου, θεσπίστηκαν οι ακόλουθες τέσσερις αγορές: 1) Ενεργειακή Χρηματοπιστωτική Αγορά, 2) Αγορά Επόμενης Ημέρας, 3) Ενδοημερήσια Αγορά και 4) Αγορές Ισχύος και Ενέργειας Εξισορρόπησης. Η πρώτη εξ αυτών λειτούργησε το Μάρτιο του 2020 και οι υπόλοιπες τρεις βραχυπρόθεσμες αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, λειτουργούν πλέον από την 1η Νοεμβρίου 2020.
Για να επιτευχθεί το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, μετά από σχετικές εισηγήσεις των αρμόδιων Διαχειριστών και βάσει των σχετικών εξουσιοδοτικών διατάξεων, η Αρχή προχώρησε στην έγκριση εξήντα αποφάσεων που οριοθετούν το δευτερογενές πλαίσιο για τη λειτουργία των τριών βραχυπρόθεσμων αγορών. Σε άριστη δε συνεργασία με την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς γνωμοδότησε σχετικά στην Επιτροπή για θέματα που αφορούν στην Ενεργειακή Χρηματοπιστωτική Αγορά.
Η ΡΑΕ θέλει να ευχαριστήσει όλους τους συμμετέχοντες στην υλοποίηση του ως άνω εγχειρήματος και ιδίως τους συμμετέχοντες στις δημόσιες διαβουλεύσεις που πραγματοποιήθηκαν από τη ΡΑΕ για τη διαμόρφωση του ως άνω πλαισίου. Παραμένει δε πάντα στη διάθεση της αγοράς για περαιτέρω βελτιώσεις που θα κριθούν απαραίτητες κατά τον χρόνο εφαρμογής του ως άνω πλαισίου ενόψει και της σύζευξης της ελληνικής Αγοράς Επόμενης Ημέρας με την αγορά της Ιταλίας, η οποία προγραμματίζεται για το τέλος του έτους.
