Οι παγκόσμιες αγορές πετρελαίου εξακολουθούν να προσπαθούν να βρουν ένα πάτωμα, καθώς οι τιμές του πετρελαίου είναι όλο και πιο ευμετάβλητες. Η αναμενόμενη απαγόρευση της ΕΕ στις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου, η οποία θα τεθεί σε εφαρμογή στις 5 Δεκεμβρίου είναι πιθανό να ταρακουνήσει τα θεμελιώδη μεγέθη.
Ενώ οι χώρες της ΕΕ επιδιώκουν να απεξαρτηθούν από το ρωσικό αργό, η όρεξη που έχουν οι εμπορικές εταιρείες της ΕΕ για το ρωσικό πετρέλαιο παραμένει αμείωτη.
Το Bloomberg ανέφερε ότι η Ευρώπη εισήγαγε περίπου 1 εκατ. βαρέλια ημερησίως την εβδομάδα που έληξε στις 2 Σεπτεμβρίου. Ο αριθμός είναι σημαντικά υψηλότερος από τον μέσο όρο των 800.000 bpd τον Αύγουστο. Ορισμένοι ωστόσο επανέλαβαν ότι είναι κάτω από τα επίπεδα του Ιουνίου, τα οποία ήταν 1,28 εκατ. bpd. Το συνεχιζόμενο υψηλό ενδιαφέρον δεν δείχνει ακόμη μια πραγματική επιθυμία σε πανευρωπαϊκό επίπεδο να μειωθούν οι εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου της Ένωσης ενόψει της προθεσμίας της 5ης Δεκεμβρίου.
Ταυτόχρονα, οι συνολικές θαλάσσιες μεταφορές αργού της Ρωσίας, οι οποίες επισήμως κατευθύνονται κυρίως προς την Ασία, παραμένουν επίσης ισχυρές. Συνολικά, οι ποσότητες της Μόσχας είναι αυξημένες κατά 13% στα 3,32 εκατομμύρια bpd. Την ώρα που οι ασιατικοί όγκοι είναι σταθεροί, οι ρωσικοί όγκοι αργού προς την περιοχή Άμστερνταμ-Ρότερνταμ-Αντερπέρπης (ARA) αυξήθηκαν κατά 13%. Οι συνολικές ρωσικές εξαγωγές στην παγκόσμια αγορά εκτιμάται ότι απέφεραν έσοδα περίπου 167 εκατ. δολαρίων την εβδομάδα της 2ας Σεπτεμβρίου.
Κοιτάζοντας τα παραπάνω στοιχεία, η εξάρτηση της ΕΕ από τη ρωσική ενέργεια εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά υψηλή και η διακοπή των ενεργειακών δεσμών της με τη Μόσχα δεν φαίνεται καθόλου εύκολη υπόθεση.
Γιατί, λοιπόν, είναι τόσο δύσκολο να τερματιστούν οι εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου;
Όσο άλλοι παραγωγοί δεν είναι σε θέση να καλύψουν το κενό, τα ευρωπαϊκά διυλιστήρια συνεχίζουν να επεξεργάζονται μεγάλες ποσότητες ρωσικού αργού πετρελαίου Urals. Όπως δήλωσε ο Ben van Beurden, διευθύνων σύμβουλος της Shell, ο κύριος μοχλός για τη ζήτηση ρωσικού αργού από την ΕΕ είναι το γεγονός ότι οι παραγωγοί του ΟΠΕΚ δεν είναι προς το παρόν σε θέση (ή δεν θέλουν) να παράγουν τις απαιτούμενες ποσότητες.
Ταυτόχρονα, γίνεται όλο και πιο σαφές ότι δεν κατευθύνονται στις ευρωπαϊκές αγορές μόνο οι επίσημες ποσότητες ρωσικού αργού. Απροσδιόριστες ποσότητες ή αναμεμειγμένα ρωσικά αργά στην Ασία φορτώνονται σε δεξαμενόπλοια με προορισμό τους ευρωπαϊκούς προορισμούς. Ο ιαπωνικός ειδησεογραφικός ιστότοπος Nikkei ανέφερε ότι μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, 41 πλοία έχουν πραγματοποιήσει μεταφορές πετρελαίου από πλοίο σε πλοίο στα ανοικτά των ακτών της Ελλάδας, με ρωσικό αργό. Συγκριτικά, το 2021 αυτό ήταν μόνο ένα πλοίο.
Οι ειδικοί αναμένουν ότι μετά την απαγόρευση της 5ης Δεκεμβρίου αυτές οι μεταφορές από πλοίο σε πλοίο θα αυξηθούν περαιτέρω. Η Refinitiv ανέφερε ότι η Ρωσία εξήγαγε 23,86 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου μέσω πλοίου προς πλοίο στα ανοικτά της Ελλάδας μέχρι στιγμής το 2022. Το 2021 ο όγκος ήταν μόλις 4,34 εκατομμύρια βαρέλια. Η παρακολούθηση αυτών των πλοίων, έδειξε ότι 89 δεξαμενόπλοια έφτασαν σε λιμάνια, εκ των οποίων τα 41 σε λιμάνια στην Ελλάδα, το Βέλγιο και αλλού στην Ευρώπη.
Οι εξελίξεις αυτές δείχνουν ότι υπάρχουν ακόμη τεράστια κενά στις προβλεπόμενες κυρώσεις της ΕΕ. Εάν η ΕΕ θέλει πραγματικά να πλήξει την αγελάδα μετρητών της Μόσχας, χρειάζονται πιο αυστηρά μέτρα. Η ανάμειξη των αργών καυσίμων είναι ένα παλιό κόλπο για τη συγκάλυψη της προέλευσης του φορτίου. Ταυτόχρονα, έχει αναφερθεί στο παρελθόν ότι χώρες της Ασίας και της Μέσης Ανατολής εμπλέκονται σε μεγάλο βαθμό στην επανεξαγωγή πρώην ρωσικών ποσοτήτων αργού, με νέες προδιαγραφές ή προσόντα στην Ευρώπη.
Και δεν είναι μόνο οι ασιατικές χώρες που είναι συνένοχες. Η Τουρκία, η Αίγυπτος και ενδεχομένως η Αλγερία, αποτελούν πιθανές πύλες εισόδου για το ρωσικό αργό πετρέλαιο στις παγκόσμιες αγορές, αλλά κυρίως στις ευρωπαϊκές αγορές.
Η Λιβύη και το Ιράκ είναι πρωταρχικά παραδείγματα χωρών που έχουν τόνους εμπειρίας στην παράκαμψη των διεθνών κυρώσεων. Το Ιράν είναι προς το παρόν ακόμη σε θέση να φέρει το αργό του και τα προϊόντα του στην αγορά, ακόμη και όταν οι κυρώσεις των ΗΠΑ υποτίθεται ότι κρατούν το ιρανικό αργό εκτός αγοράς.
Τους επόμενους μήνες, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα πρέπει να αποφασίσουν αν μια κανονική απαγόρευση του ρωσικού πετρελαίου είναι τόσο αποτελεσματική όσο περιμένουν. Χρειάζονται κυρώσεις 3ου μέρους για να διασφαλιστεί ότι η Ρωσία δεν εξάγει απλώς το αργό της σε άλλους προορισμούς στη Μέση Ανατολή, την Αφρική και την Ασία. Το να προσποιούμαστε ότι αυτό δεν θα συμβεί είναι όχι μόνο ανόητο αλλά και αντιπαραγωγικό.
