Πάγωσε ο NordStream 1 και οι μηχανές σωπάσαν. Στις 23 Ιουλίου ο αγωγός ακόμη θα επισκευάζεται και την 1η Αυγούστου οι εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου θα πάνε διακοπές.
“Η μεγάλη πρόκληση για την ενεργειακή επάρκεια της ΕΕ βρίσκεται στην προμήθεια των 158 δισεκατομμύρια κυβικών φυσικού αερίου από τη Ρωσία” διευκρινίζει η γερμανική καγκελαρία δια στόματος Jörg Kukies
“Απειλούμαστε από μια καθολική κατάρρευση των Αγορών, ένα Lehman-Brothers-Effect στο σύστημα ενέργειας προειδοποιεί ο αρμόδιος υπουργός της μεγαλύτερης ευρωπαϊκής Οικονομίας Robert Habeck.
Πολλοί δεν μπορούν πραγματικά να ανταπεξέλθουν στις αυξήσεις του κόστους θέρμανσης και αυτό είναι το υλικό μιας κοινωνική βόμβα, συνοψίζει το αποτέλεσμα ο γερμανός καγκελάριος Olaf Scholz
Πώς θα καλυφθεί το κενό ;
Με υγροποιημένο αέριο LNG κυρίως από το Κατάρ και τις ΗΠΑ; Φυσικά και δεν θα φτάνει για όλους καθώς με δυσκολία μπορεί να υπερβεί τα 30 δισεκατομμύρια κυβικά.
Το άλμα στην ανάπτυξη των ανανεώσιμων και πράσινων πηγών ενέργειας μας βρίσκει με ιστορικούς όρους μόλις στο πρώτο βήμα της διάγνωσης των αναγκών.
Ο λιγνίτης καταδικάστηκε μεν αλλά δεν αντικαταστάθηκε άμεσα.
Τα πυρηνικά εργοστάσια παίρνουν μια κρύα εκδίκηση από όσους τα έβγαλαν (εγκαίρως;) από την πρίζα.
Για τον λόγο αυτό και πριν το χειμώνα έργα όπως οι πλωτές μονάδες αποθήκευσης και οι μονάδες βρίσκονται σε πρώτη προτεραιότητα από τις ακτές της βόρειας θάλασσας μέχρι τη μεσόγειο. Ωστόσο με το παρόν ισοζύγιο υπάρχει ενεργειακό κενό το οποίο το Σεπτέμβριο θα υπολογιστεί από τα ΚΜ πιο συγκεκριμένα.
Πώς θα κατανεμηθεί η ενέργεια και το καύσιμο σε πολίτες και κράτη;
Πιθανότατα στο επίπεδο κρατών μελών της ΕΕ με τους κανόνες της περίφημης αγοράς και της ταχύτητας.
Όποια χώρα πρώτη "παραγγείλει" και στην ψηλότερη τιμή, θα εξυπηρετηθεί και πρώτη. Βαρβαρότητα;
Ίσως όχι, όσο μιλάμε για το εμπορικό προϊόν πετρέλαιο, γκάζι κλπ. Αναμφισβήτητα όμως, αν κάνουμε την προβολή στη θέρμανση, στο αγαθό που είναι απαραίτητο για την επιβίωση και την διαφύλαξη της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της δημόσιας υγείας.
Αλλά ακόμη και αν υπάρξει μια συλλογική ευρωπαϊκή προμήθεια (να μια ευκαιρία για να αποδειχθεί αν μάθαμε κάτι από την υγειονομική κρίση!) ο καθορισμός των τιμών θα καθοριστεί από προσφορά / ζήτηση. Συνεπώς η κατανάλωση από τον έναν του αγαθού που δεν επαρκεί (ενέργεια), θα αποκλείει την κατανάλωση από τους υπόλοιπους.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες τι περιμένουν οι πολίτες;
Υπάρχει μια κυβέρνηση κράτους μέλους στην ΕΕ που σχεδόν καθημερινά πλέον προετοιμάζει τους πολίτες της για την πιθανότητα μιας επερχόμενης διάλυσης της κοινωνικής συνοχής, για μια κοινωνική βόμβα που πιθανότατα θα εκραγεί, για μια πρόκληση χωρίς προηγούμενο για την κοινωνική ειρήνη.
Υπάρχει φυσικά και μια άλλη κυβέρνηση στην ΕΕ όπου εφησυχάζει τους πολίτες πως όλα αυτά είναι προβλήματα των πλούσιων χωρών με τη βαριά και ενεργοβόρα βιομηχανία. Πως χώρες που δεν είναι εξαρτημένες από τους αγωγούς του ρωσικού αερίου, θα καλύψουν τις ανάγκες τους από “συμμαχικές” γέφυρες προμηθειών.
Ακόμη και αν αυτή η δεύτερη προσέγγιση λειτουργήσει βραχυπρόθεσμα καθησυχαστικά για το κλίμα και την ψυχολογία της οικονομικής ζωής και των Αγορών. Ακόμη και αν δεν αμφισβητήσει κανείς το παραμικρό από όσα λέγονται. Παραμένει το πρόβλημα στον πολίτη.
Μια ελάχιστη αύξηση του μηνιαίου ενεργειακού κόστους, συσσωρεύεται σε ετήσια επιβάρυνση και σε καλπάζοντα πληθωρισμό που στη Γερμανία είναι σίγουροι πως δεν μπορούν να απορροφήσουν οι μέσοι και μικροί καταναλωτές και τα νοικοκυριά. Ιστορικά κάθε τέτοιο γεγονός έχει οδηγήσει σε δελτία κατανάλωσης, οικονομικό κραχ, κοινωνική κατάρρευση ειδικά στις περιπτώσεις όπου συνυπάρχουν οικονομικός φιλελευθερισμός στις αγορές με υπερχρεωμένα νοικοκυριά .
Τα αντίστοιχα συμπεράσματα για την Ελλάδα εύλογα και δικά σας…
Είναι όμως αυτό που συμβαίνει ένας γεωπολιτικός μονόδρομος;
Έχει διαρραγεί πραγματικά τόσο βαθιά το status quo στις σχέσεις προμηθευτή/καταναλωτή μεταξύ Ευρώπης / Ρωσίας; Δεν έχει παρέλθει ούτε χρόνος που συζητούσαμε για την ολοκλήρωση του δεύτερου αγωγού που θα πλημμυρίσει με φυσικό αέριο την Ευρώπη. Του Nord Stream 2. Και αυτό δεν ήταν απλά ένα από τα κεντρικά θέματα της προεκλογικής περιόδου στη Γερμανία πριν έναν μόλις χρόνο. Είναι ένα από τα αποτελέσματα μιας πολιτικής μισού αιώνα, βαθιά ριζωμένης στις αρχές της Ostpolitik.
Αντίστοιχα projects και για την διασύνδεση των χωρών της Μεσογείου και πολιτικά βήματα στην περιοχή των Βαλκανίων, οδηγούσαν μέχρι πρόσφατα στην αίσθηση της μακροχρόνιας ενεργειακής επάρκειας της Ευρώπης.
Οι εξελίξεις μάλιστα από τις γεωπολιτικές ανακατατάξεις και πολεμικές επιχειρήσεις στη φουρκέτα της Ανατολικής Μεσογείου και ειδικότερα στην περιοχή της Συρίας είχαν οδηγήσει σε “βαριά” συμπεράσματα. Αντίστοιχα και η τελευταία δεκαετία στην Κριμαία.
Και ξαφνικά μέσα στο καλοκαίρι βρισκόμαστε λίγα μόλις λεπτά από το βραχυκύκλωμα της Ευρωπαϊκής οικονομίας. Ένα βραχυκύκλωμα που μπορεί να πυροδοτήσει έναν κοινωνικό εκρηκτικό μηχανισμό και να οδηγήσει σε έναν βαρύ χειμώνα την Ευρώπη.
Ακόμη υπάρχουν λύσεις, υπάρχει και χρόνος. Ακόμη.
(Ο Παυσανίας Παπαγεωργίου είναι Σύμβουλος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Θεμάτων του Προέδρου της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, Αλέξη Τσίπρα -Το άρθρο αποτελεί αναδημοσίευση από το iEidiseis.gr)