Η Σαουδική Αραβία και οι άλλοι παραγωγοί πετρελαίου ανακοίνωσαν την Κυριακή που μας πέρασε αιφνιδιαστικά σημαντικές περικοπές στην παραγωγή πετρελαίου.

Μία μέρα πριν, είχαν συνεδριάσει διαδικτυακά τα μέλη της υπουργικής επιτροπής του Οργανισμού Εξαγωγών Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών (ΟΠΕΚ) και άλλων 10 χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας (ΟΠΕΚ+).

Οι τιμές του πετρελαίου τον περασμένο μήνα είχαν υποχωρήσει προς τα 70 δολάρια το βαρέλι, στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 15 μηνών, υπό τον φόβο ανησυχιών ότι μια παγκόσμια τραπεζική κρίση θα πλήξει τη ζήτηση. Ωστόσο, δεν αναμένονταν κάποια δράση από τον ΟΠΕΚ+ για την αύξηση της τιμής. Πηγές υποβάθμιζαν αυτή την προοπτική μιας και το αργό πετρέλαιο έμοιαζε να ανακάμπτει.

Υπήρξε λοιπόν παγκόσμιος αιφνιδιασμός.

Συγκεκριμένα, η Σαουδική Αραβία ανακοίνωσε μείωση της παραγωγής πετρελαίου κατά 500.000 βαρέλια την ημέρα (barrels per day– bpd), με ισχύ από τον Μάιο έως το τέλος του 2023. Η ανακοίνωση αυτή έφερε κύμα αντίστοιχων ανακοινώσεων και από άλλες χώρες που εξάγουν πετρέλαιο. Από τις υπόλοιπες χώρες του Αραβικού Κόλπου, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα δήλωσαν ότι θα μειώσουν την παραγωγή κατά 144.000 bpd, το Κουβέιτ κατά 128.000 bpd, ενώ το Ομάν κατά 40.000 bpd. Ακολούθησαν η Αλγερία, που δήλωσε ότι θα μειώσει την παραγωγή της κατά 48.000, bpd, το Καζακστάν κατά 78.000 bpd και το Ιράκ κατά 211.000 bpd. Συνολική λοιπόν μείωση 1.15 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα.

Σε αυτό το σημείο υπενθυμίζεται πως τον περασμένο Οκτώβριο, ο ΟΠΕΚ + είχε συμφωνήσει σε μείωση της παραγωγής κατά 2 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως από τον Νοέμβριο έως το τέλος του έτους του 2022, μια κίνηση που είχε τότε εξοργίσει την Ουάσιγκτον.

Αθροίζοντας λοιπόν και τις περικοπές των 2 εκατομμύρια βαρελιών του Οκτωβρίου, οι συνολικές περικοπές ξεπερνούν τα 3 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως. Παράλληλα, η Ρωσία θα παρατείνει τη μείωση της παραγωγής πετρελαίου κατά 500.000 bpdμέχρι το τέλος του έτους. Συνεπώς, πάνω από 3.5 βαρέλια ημερησίως βαρέλια τη μέρα θα είναι μειωμένη η παραγωγή πετρελαίου σε παγκόσμιο επίπεδο. Καταλαβαίνει κανείς την πίεση που θα ασκηθεί στις τιμές για να κινηθούν ανοδικά.

Αξιωματούχοι του σαουδαραβικού υπουργείου Ενέργειας προσπάθησαν να υποβαθμίσουν το γεγονός, σημειώνοντας πως πρόκειται για ένα "προληπτικό μέτρο που αποσκοπεί να υποστηρίξει τη σταθερότητα της πετρελαϊκής αγοράς". Είναι όμως σαφές από τις ενέργειες της Σαουδικής Αραβίας πως στόχος είναι το αργό πετρέλαιο να είναι όσο πιο κοντά στα 100 δολάρια το βαρέλι γίνεται.

Ο Λευκός Οίκος χαρακτήρισε λανθασμένο το μέτρο αυτό του ΟΠΕΚ +. Έχει ήδη απελευθερώσει πάνω από 100 εκατομμύρια βαρέλια αργού από το Στρατηγικό Απόθεμα Πετρελαίου το 2022 για να μπορέσει να κρατήσει τις τιμές «ανεκτές» για τους Αμερικανούς πολίτες, χωρίς ιδιαίτερα ικανοποιητικά αποτελέσματα.

Είναι σαφές πως η κίνηση αυτή θα αναγκάσει τους Αμερικανούς και άλλους να πληρώσουν ακόμη περισσότερα στην αντλία εν μέσω παγκόσμιου πληθωρισμού. Στοχεύει όμως και σε κάτι άλλο. Οι υψηλότερες τιμές του πετρελαίου θα βοηθήσουν να γεμίσουν τα ταμεία του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, καθώς τα οικονομικά προβλήματα λόγω του πολέμου που διεξάγει στην Ουκρανία έχουν αρχίσει να γίνονται ιδιαίτερα αντιληπτά.

Εκτός λοιπόν από την ενεργειακή, η σημαντικότερη διάσταση αυτής της εξέλιξης είναι η γεωπολιτική. Η Σαουδική Αραβία απομακρύνεται όλο και περισσότερο από τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και προσεγγίζει όλο και περισσότερο Κίνα και Ρωσία. Πρόκειται για μία ακόμα πράξη στη νέα ενεργειακή τάξη πραγμάτων που διαμορφώνεται στον κόσμο.

(Ο Χάρης Δούκας είναι Αν. Καθηγητής ΕΜΠ)