Βαδίζουµε προς τις ευρωεκλογές συζητώντας επί παντός επιστητού, αρκεί αυτό να είναι άσχετο µε τις ίδιες τις ευρωεκλογές. Το στοίχηµα που είναι στο τραπέζι δεν αφορά πόσο γρήγορα θα γίνουν βήµατα προς τη διεύρυνση και εµβάθυνση της διαδικασίας ευρωπαϊκής ενοποίησης, αλλά αν θα υπάρξουν αντιστάσεις αρκετά ισχυρές, ώστε να αποτραπούν µεγάλες υποχωρήσεις που θα απειλούσαν σηµαντικές κατακτήσεις που έχουν επιτευχθεί.
Η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι ένα ισχυρό οικοδόµηµα µε δοµές, πόρους και πυκνά δίκτυα σχέσεων αλληλεξάρτησης των 27. Οµως, τα σηµάδια που προοιωνίζονται µια επίπονη, πολύπλευρη διαδικασία κρίσης, είναι ορατά. Η ευρωπαϊκή βιοµηχανία γοητεύεται από τα γενναιόδωρα προγράµµατα Μπάιντεν και επιλέγει τις ΗΠΑ ως βάση για την επόµενη ηµέρα της. Οι πολιτικές για την κλιµατική κρίση δεν συνδυάζονται µε πρόνοιες για την πράσινη µετάβαση µεταποίησης και ευρωπαϊκής αγροτικής οικονοµίας. Κι όλα επιδεινώνονται, αφενός από την πολιτική του ακριβού ευρώ που επιβάλλει η Φρανκφούρτη κι αποθαρρύνει τις επενδύσεις, αφετέρου από την εµµονή της Γερµανίας υπέρ του δηµοσιονοµικού σφιξίµατος και κατά του κοινού δανεισµού.
Οι ευρωπαϊκές κοινωνίες δεν είναι στα καλύτερά τους, οι ανισότητες διευρύνονται µέσα στις περισσότερες από αυτές και ο φόβος διαβρώνει τις προσδοκίες και στρώνει κόκκινο χαλί στην Aκροδεξιά. Κι όσο ζορίζουν τα πράγµατα, τόσο περιορίζεται το ενδιαφέρον των ηγετικών ελίτ για τους ηττηµένους των πολλαπλών κρίσεων του 21ου αιώνα. Που εκπαιδεύονται να φοβούνται και να αγριεύουν µε τους άλλους εκτός των τειχών, τους κατατρεγµένους από τους πολέµους, την πείνα και την κλιµατική κρίση στις φτωχότερες χώρες, που αγωνίζονται και εκλιπαρούν για το µεγάλο λαχείο: Μια θέση στη ζωή – έναν τρόπο να καταφέρουν να µπουν στο φρούριο Ευρώπη.
Οι ανισότητες διευρύνονται και ανάµεσα στα ευρωπαϊκά κράτη. Τα ισχυρότερα από αυτά, µε έσοδα από τις εξαγωγές τους στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, καταδολιεύουν την Ενιαία Αγορά και µετέρχονται µεθόδους αθέµιτου ανταγωνισµού, ενισχύοντας τα κεφάλαια των εθνικών τους επιχειρήσεων, εις βάρος των ανταγωνιστών τους άλλων χωρών. Πρωταγωνίστρια η Γερµανία: η έκθεση της Κοµισιόν για τις κρατικές ενισχύσεις το 2023, που δηµοσιοποιήθηκε την περασµένη Τετάρτη, δείχνει ότι το Βερολίνο έδωσε το ένα τρίτο των κρατικών ενισχύσεων που έδωσαν όλα τα ευρωπαϊκά κράτη µαζί. Η απόκλιση –αντί της σύγκλισης– είναι εδώ.
Λες και δεν µας αφορούν, πάµε σε ευρωεκλογές χωρίς να µιλάµε για οιοδήποτε επίδικο. Η ελληνική κυβέρνηση τηρεί αιδήµονα σιωπή. Αρνήθηκε µάλιστα να συνυπογράψει την επιστολή 11 κρατών, στις 11.2.24, µε την οποία καταγγέλλουν στην Κοµισιόν τον αθέµιτο ανταγωνισµό εις βάρος των επιχειρήσεών τους, µε κρατικές ενισχύσεις. Και προ δύο εβδοµάδων αρνήθηκε να συνυπογράψει την κοινή πρόταση της Γαλλίας κι άλλων 5 κρατών υπέρ της έκδοσης ευρωοµολόγου για τη χρηµατοδότηση της άµυνας και της πολεµικής βιοµηχανίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης – στο οποίο, πάλι, αντιτίθεται η Γερµανία. Η ελληνική κυβέρνηση ρισκάρει να εµφανίζεται η Ελλάδα ως παρακολούθηµα του Βερολίνου. Αλλ’ αυτό που ίσως περισσότερο παραξενεύει, είναι η εξίσου αιδήµων σιωπή της αντιπολίτευσης. Τι συνέβη; Πώς πάθαµε εθνική αφωνία;.
(Ο Κώστας Καλλίτσης είναι δημοσιογράφος- Το άρθρο αποτελεί αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Καθημερινή" της Κυριακής)