Στη συζήτηση συμμετείχαν ο δημοσιογράφος και βουλευτής της ΝΔ Μπάμπης Παπαδημητρίου, ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Πέτρος Κόκκαλης, ο Χάρης Δούκας αν. Καθηγητής ΕΜΠ και Γραμματέας του Τομέα Ενέργειας του ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής και ο Ανδρέας Α. Παπανδρέου, Καθηγητής περιβαλλοντικών Οικονομικών στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Συντόνισε ο δημοσιογράφος Βαίλης Σκουρής.
Σημεία από την παρέμβαση Μπάμπη Παπαδημητρίου
H ενεργειακή κρίση που βιώνουμε σήμερα οφείλεται στον μέγιστο βαθμό στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και, προφανώς, στα αντίμετρα, υποχρεωτικά, που λαμβάνει η Ευρώπη προκειμένου να πιέσει για την επιστροφή στην ειρηνική διέξοδο. Ο πόλεμος ανέδειξε την επιτακτική ανάγκη απεξάρτησης από τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα και την πλήρη στροφή της χώρας προς τις πράσινες μορφές ενέργειας. Υπήρξαν διαχρονικά καθυστερήσεις και η προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας καθυστέρησε αλλά δεν είναη η ώρα να αποδώσουμε κομματικές ευθύνες. Η κοινή γνώμη και όσοι αντιδρούσαν χωρίς να αντιλαμβάνονται το διακύβευμα ωρίμασε, πιστεύω, έστω και με αυτόν τον σκληρό για την καθημερινότητα και τον οικογενειακό προϋπολογισμό τρόπο. Στο μεταξύ, προέχει η στήριξη των ευάλωτων και η αντιμετώπιση της ενεργειακής ακρίβειας με πολιτικές που αναπτύσσονται τους τελευταίους μήνες και θα συνεχιστούν με συνέπεια.
Παράδειγμα θετικού προσανατολισμού είναι το προς συζήτηση σχέδιο νόμου για τη επιτάχυνση αδειοδότησης των έργων ΑΠΕ που μειώνει τον απαιτούμενο χρόνο σε 14 μήνες, από 5 έτη. Τα στάδια της αδειοδοτικής διαδικασίας μειώνονται σε 5 από 7. Τα δικαιολογητικά, μειώνονται από 91 σε 54, και η υποβολή αυτών θα είναι ψηφιακή.
Η εθνική στρατηγική για δημιουργία ενός ελκυστικού επενδυτικού περιβάλλοντος για τις ΑΠΕ, αποδίδει. Η Ελλάδα προσελκύει συνεχώς περισσότερες επενδύσεις σε πράσινη ενέργεια, καταλαμβάνοντας την 21η θέση στο δείκτη RECAI. Παράλληλα, προωθούμε έργα αποθήκευσης που θα συμβάλλουν στην αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ, εξασφαλίζοντας ενεργειακή επάρκεια και ασφάλεια στη χώρα.
Σημεία από την παρέμβαση Πέτρου Κόκκαλη
Σε ερώτηση για την επιστολή που απέστειλε με τον πρώην Πρωθυπουργό του Βελγίου και επικεφαλής των Φιλελευθέρων στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο προς την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, για την πιθανή πολεμική εργαλειοποίηση της προσφοράς φυσικού αερίου από το Κρεμλίνο, ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Πέτρος Κόκκαλης επισήμανε πως η απάντηση της Επιτρόπου τον κάνει πιο ανήσυχο. Παρότι είναι θετικό το βήμα της από κοινού προμήθειας και αποθήκευσης φυσικού αερίου, τα πρόσφατα ατυχήματα σε μονάδες παραγωγής και υγροποίησης καταδεικνύουν την έλλειψη ετοιμότητας μας σε ό,τι αφορά αυτή την πηγή ενέργειας.
Σε εθνικό επίπεδο, μετά από δεκαετίες απορρύθμισης το κράτος δεν έχει τα εργαλεία να διαβάσει έναν ισολογισμό για να προσδιορίσει αν υπάρχουν υπερκέρδη των πάροχων ενέργειας, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό.
Σε ό,τι αφορά την ενεργειακή μετάβαση, είναι ξανά στον αέρα, αφού η κυβέρνηση προκαλεί νέα καθυστέρηση στην χωροθέτηση των ΑΠΕ. Το υφιστάμενο χωροταξικό του 2008 «είναι σαν να προσπαθείς να μπεις στο facebook με ένα ΝΟΚΙΑ δεκαπενταετίας».
Για τον ευρωβουλευτή, το επόμενο διάστημα θα είναι κρίσιμο ζήτημα η επαναφορά της αξιοπιστίας του πολιτικού συστήματος, μέσα από την άρση των ενεργειακών και κλιματικών επισφαλειών που αντιμετωπίζουν οι πολίτες με μία σειρά αλλεπάλληλων κρίσεων και μία συστημική τρωτότητα που μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο μέσα από έναν πράσινο Κενσιανισμό και κοινή δράση για την ανθεκτικότητα και την προσαρμογή.
Σημεία από την παρέμβαση Χάρη Δούκα
Η βασική αιτία του βάθους και της έντασης της κρίσης αυτής στην χώρα μας είναι η μεγάλη της εξάρτηση από τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα και τις αλυσίδες υπερ-κερδοσκοπίας που τα συνοδεύουν. Με βάση τα στοιχεία της Eurostat, η ενεργειακή εξάρτηση της Ελλάδας από πετρέλαιο και φυσικό αέριο προσεγγίζει το 82%, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι στο 58%. Η εξάρτηση της χώρας αυξήθηκε πολύ τις 2 τελευταίες δεκαετίες όταν στην υπόλοιπη Ευρώπη υπήρξε μείωση.
Προξενεί πολύ μεγάλη εντύπωση πως η Ελλάδα, που βρίσκεται σε τόσο ιδιάζουσα γεωπολιτική θέση, και θα έπρεπε να δίνει πολύ μεγάλη προσοχή στις εισαγόμενες ενεργειακές επιλογές, αφέθηκε να προσδεθεί σε τόσο μεγάλο βαθμό σε ένα εισαγόμενο ορυκτό καύσιμο. Και ακόμα μεγαλύτερη αν σκεφτεί κανείς πως ο τομέας της ενέργειας αποτελεί σημαντικό αρνητικό παράγοντα στο ισοζύγιο εμπορικών συναλλαγών, επιβαρύνοντας διαχρονικά το δημόσιο χρέος μια χώρας που έχει το υψηλότερο (δημόσιο χρέος) στην Ευρώπη.
Ο νέος εθνικός στόχος θα πρέπει να είναι αυτός της ενεργειακής αυτοδυναμίας και η προσπάθεια της χώρας να μετατραπεί σε έναν ενεργειακό κόμβο παραγωγής και μεταφοράς καθαρής ενέργειας (και όχι απλώς σε ένα διαμετακομιστικό κέντρο εισαγόμενων ορυκτών καυσίμων). Αυτός ο εθνικός στόχος είναι επιτεύξιμος, αν αντικατασταθούν τα υπάρχοντα πελατειακά δίκτυα και οι εδραιωμένες ιεραρχίες στασιμότητας και εξάρτησης της χώρας.
Σημεία από την παρέμβαση του Ανδρέα Α. Παπανδρέου
Οι πρόσφατες κοινωνικό-οικονομικές κρίσεις έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στην μεταβολή των προτύπων διακυβέρνησης και συμπεριφοράς. Έχουν φέρει την ιδέα της πράσινης ανάκαμψης και της ολιστικής προσέγγισης στο σχεδιασμό της δημόσιας πολιτικής.
Φωτεινό παράδειγμα νέου προτύπου διακυβέρνησης στην κρίση της πανδημίας ήταν η συνεργασία του κράτους με τον ιδιωτικό τομέα και την ακαδημαϊκή κοινότητα για την επιτάχυνση της εύρεσης και μαζικής παραγωγής του εμβολίου.
Η σημερινή ενεργειακή κρίση δεν έχει τα αίτια στην πράσινη μετάβαση αλλά σε συγκεκριμένες συγκυρίες και σε λανθασμένες πολιτικές του παρελθόντος. Η κρίσεις επίσης έφεραν αλλαγή στα πρότυπα συμπεριφοράς των επιχειρήσεων από μια στενή προσήλωση στην κερδοφορία στην ενσωμάτωση ευρύτερων αξιών προστασίας του περιβάλλοντος, της κοινωνίας και τις καλής διακυβέρνησης.
